NieuwkoopsePlassen-GroeneJonker

Korte beschrijving

Laatst bijgewerkt op 01-06-2018

Nieuwkoopse plassen
De Nieuwkoopse Plassen is een natuurgebied van 1400 ha groot in Zuid-Holland bij de plaatsen Nieuwkoop, Noorden en De Meije. Daarvan is ruim 1000 ha eigendom van de Vereniging Natuurmonumenten. De plassen zijn vanaf de 16e eeuw ontstaan door vervening van het gebied.

De Groene Jonker
De Groene Jonker is een snackbar voor vogels, vol met veilige verstopplekken. Deze roerdomp vindt in de vele rietkragen genoeg beschutting om er te broeden. Bij gevaar neemt deze vogel zijn bekende paalhouding aan: hij strekt zijn kop en beweegt mee met het riet. Probeer de roerdomp dan maar eens te spotten!

Uitzichtpunt de Bovenlanden
Bovenlanden Kromme Mijdrecht is een natuurpareltje in ontwikkeling. Er is hard gewerkt om de waterkwaliteit te verbeteren. De bovenlaag is afgegraven zodat er hooilandjes ontstaan waar in het voorjaar dotterbloem, rietorchis en echte koekoeksbloem het gebied geel, paars en roze zullen kleuren.


Kenmerken
Startpunt: Zevenhoven: P Hogedijk 3 (De Roerdomp)
Startlocatie: Zuid-Holland , Nederland
Coördinaten N52.179000 E4.834000
Afstanden: 13, 10, 18 km
Type: Open, Polder, Rivier, Vergezicht, Water
Begaanbaar: Goede wandelschoenen aantrekken
Rolstoel: Niet toegankelijk
Honden: Niet toegestaan
Horeca: Niet aanwezig
Gelopen op: 01-06-2018

Route informatie

Een GPS wandeling van 13 km bij de Nieuwkoopse plassen.
Er is een verkorting van 10 km en 3 km beschikbaar.
Ook is er een verlenging van 18 km beschikbaar.
Het is raadzaam om goede wandelschoenen aan te trekken. In natte tijd kan het (hoge) gras aardig nat zijn.
Onderweg komt u geen horecagelegenheid tegen.

Honden zijn niet toegestaan op deze wandeling, ook niet aangelijnd. 



Langere beschrijving

GPSwalking.nlNiets zo heerlijk als op een prachtige zomeravond een wandeling door de Nieuwkoopse plassen te maken. En nog beter is het om dit een week of 2 later nog eens te herhalen, met dan een iets andere route en andersom. Andersom zie je weer heel andere dingen. 

Het mooie is dat in 2 weken het nog veel groener is geworden. Het gras staat hoger en het was nog iets droger. Dat hoge gras is prima te doen als het droog is, in natte tijden kun je gerust nat worden tot boven je knieën. We hebben het dan over de zomermaanden als het gras op zijn hoogst is.

Ga in in het voor- en najaar dat ziet alles er weer helemaal anders uit. Dat is ook het leuke, je kunt deze route meerdere keren lopen zonder dat het verveelt. 

GPSwalking.nlOp de ruime parkeerplaats "de Roerdomp" start de wandeling. Dan zit je meteen in een vogelparadijs, dus vergeet de verrekijker niet. 

Honden zijn op deze wandeling niet toegestaan, ook niet aangelijnd!

Nieuwkoopse plassen
De Nieuwkoopse Plassen is een natuurgebied van 1400 ha groot in Zuid-Holland bij de plaatsen Nieuwkoop, Noorden en De Meije. Daarvan is ruim 1000 ha eigendom van de Vereniging Natuurmonumenten.

De plassen zijn vanaf de 16e eeuw ontstaan door vervening van het gebied.

GPSwalking.nlNaast plassen en de vaak grillige watergangen kent dit gebied vooral een grote oppervlakte aan rietvelden, die vooral het oosten van het gebied een merkwaardig weids en open karakter geven.

De rietteelt gebruikt nog een flinke oppervlakte en biedt nog altijd veel werk aan mensen in en om Nieuwkoop en Noorden. (Niet zelden is men zowel rietsnijder als dakdekker, en soms ook nog eens visser of recreatieondernemer). In grote lijnen gaat de rietteelt prima samen met de natuurfunctie van het gebied.

De oevers van de rietlanden zijn vaak begroeid met kleurige ruigtesoorten als gewone wederik, kattenstaart, waterzuring, moerasspirea, grote watereppe en diverse soorten zegge. In het voorjaar valt tussen het riet de forse koningsvaren op.

GPSwalking.nlDe afgeveende plassengebieden bij Nieuwkoop gaan naar het oosten over in het niet verveende weidegebied langs het kleine, slingerende veenriviertje de Meije, dat van Woerdense Verlaat naar Zwammerdam loopt. Aan dit stroompje ligt een gelijknamig polderdorp waarin nog veel eeuwenoude boerderijen te bewonderen zijn.

Naar het noorden toe, waar het stroompje ontspringt, gaat dit stukje boerenland weer over in een deels verveend gebied.

Bijzonder is dat dit ook vanaf de weg te overzien is, en dat er zelfs, in de oude buitenplaats de Haeck, een aardige wandelgelegenheid is, een grote zeldzaamheid in een verveend gebied waar men nauwelijks aan land kan.

GPSwalking.nlOp enkele plekken, zowel binnen aan de zijde van het plassengebied als daartegenover, liggen nog enkele percelen met ouderwetse bloemrijke hooilanden en zelfs enkele bij botanici zeer befaamde schraallanden.

Het rietland is een leef- en broedgebied voor talrijke moerasvogels, zoals grote en kleine karekiet en de snor. Op veldjes krabbenscheer, of op door natuurbeheerders geplaatste matjes, broedt de steeds zeldzamer wordende zwarte stern.

Op de drijftillen van de kleinere plassen broeden soms ook meeuwen. Verborgen in het riet broeden de zeldzame roerdomp, en kleine vogels als kleine karekiet en snor. In de winter trekt het gebied grote aantallen ganzen en talrijke soorten eenden, futen en ralachtigen.

GPSwalking.nlIn grote bomen vindt men enkele broedkolonies van de een van de voornaamste viseters van het gebied: de aalscholver. De purperreiger schijnt een voorkeur te hebben voor appelbes-bosschages.

Het gebied is aangewezen als Vogelrichtlijngebied, een speciale beschermingszone in de zin van de Vogelrichtlijn van de Europese Unie.

In de Groene Jonker kun je ook een rondje van 3 km lopen. Ideaal voor de vogelspotter. En op een mooie avond zie je veel mensen met verrekijkers rondlopen. 

De Groene Jonker
De Groene Jonker is een snackbar voor vogels, vol met veilige verstopplekken. Deze roerdomp vindt in de vele rietkragen genoeg beschutting om er te broeden. Bij gevaar neemt deze vogel zijn bekende paalhouding aan: hij strekt zijn kop en beweegt mee met het riet. Probeer de roerdomp dan maar eens te spotten!

GPSwalking.nlSchapen in de Groene Jonker
In dit moerasgebied trekken vogels de aandacht, maar u ziet hier ook schapen rondlopen. Natuurmonumenten werkt samen met schapenhouders Herrewijn en Koster. Hun schapen zorgen er al grazend voor dat opschietende wilgen geen kans krijgen. Zo blijft het een open moeras waar moerasvogels van profiteren!

Drentse heideschapen zijn klein en gehoornd. Ze zijn sterk en worden daarom in veel natuurgebieden ingezet. Zij grazen in het wandelgebied en houden daarmee het gebied open. In de winter is er minder te grazen en vinden ze minder droge plek om te rusten. Daarom gaan ze dan naar een drogere plaats.

De Texelaar is groter en wordt gehouden voor zijn wol en vlees. De schapen staan bijna jaarrond in de Groene Jonker en Op de dijken. In oktober worden ze gedekt en zodra er te weinig gras is verhuizen ze. Van eind februari tot april is het lammertijd, waarna ze al snel weer het gebied in gaan.

GPSwalking.nlNa de groene Jonker gaan we de brug over de kromme Mijdrecht over. Een mooie en fotogeniek bruggetje. Daarna een lang stuk langs de Kromme Mijdrecht. We zouden een stukje door de polder kunnen lopen, maar in het vogelbroedseizoen is dat afgesloten. We blijven daarom op de weg waar we een mooie uitzicht hebben over de weidse omgeving. 

Bij uitzichtpunt de Bovenlanden gaan we even van de (rustige) weg af. 

Uitzichtpunt de Bovenlanden
Bovenlanden en de Kromme Mijdrecht is een natuurpareltje in ontwikkeling. Er is hard gewerkt om de waterkwaliteit te verbeteren. De bovenlaag is afgegraven zodat er hooilandjes ontstaan waar in het voorjaar dotterbloem, rietorchis en echte koekoeksbloem het gebied geel, paars en roze zullen kleuren.

GPSwalking.nlDit natuurgebied is 's winters een geliefd oord voor groepen kolganzen en smienten. In het vroege voorjaar baltsen weidevogels als kievit/grutto, scholekster en wulp in het gebied. En 's zomers komen vogels als de purperreiger uit de Nieuwkoopse Plassen hier foerageren.

In Nederland hebben weidevogels als de grutto en kievit het moeilijk; hun aantal gaat gestaag achteruit. Maar in vogelreservaten zoals hier in de Bovenlanden stijgt hun aantal juist.

De boswachters van Natuurmonumenten doen er dan ook alles aan om de weidevogels te beschermen. Daartoe werken zij samen met boeren in de omgeving, met als gevolg een stijging van het aantal succesvolle broedpaartjes.

In het voorjaar hoor je de grutto zijn eigen naam weer roepen boven de grasvelden en zie je de pluizige jongen op zoek gaan naar eten. Weidevogels beschermen werkt. 

GPSwalking.nlHet waterpeil in De Oeverlanden staat in het voorjaar hoger omdat:

  • het gras dan niet zo snel groeit. Zo kunnen de jongen zich beter bewegen en voedsel zoeken. 
  • er dan ook andere soorten gras, kruiden en bloemen groeien waardoor er meer insecten beschikbaar zijn voorde vogels.
  • de grond dan zachter is. De vogels steken hun lange snavel makkelijker in de grond op zoek naar voedsel.

Een aantal landjes voor het uitkijkpunt is geplagd, dat betekent dat de bovenste laag voedselrijke grond eraf is gehaald. Doordat dit land dan lager ligt en voedselarm is, ontstaat hier een bijzonder bloemrijke parel. Soorten als brede orchis, grote ratelaar en blauwe knoop komen hier nu al in grote aantallen voor. En op al die bloemen komen weer insecten af, voedsel voorde weidevogels.

GPSwalking.nlDe boeren waar Natuurmonumenten mee samenwerkt, maaien het gras in de polder niet voor 15 juni. Dat betekent dat bijvoorbeeld dit kievitsjong tijd genoeg heeft om vliegvlug te worden. In het bloemrijke gras speuren ze naar insecten en wormpjes. Die zitten er voldoende dus het jong kan zijn buikje rond eten.

Dé weidevogel bestaat niet. Het is een verzamelnaam voor vogels die allemaal één ding gemeen hebben; ze broeden in het gras. De bekendste is de grutto maar ook de tureluur, scholekster, kievit, wulp, kemphaan en zélfs de kuifeend zijn weidevogels.

De weidevogel heeft jouw steun nodig. Door lid te worden van Natuurmonumenten help je ons de weidevogels te beschermen en het prachtige open landschap te behouden. Ga naar onze website of ga mee met één van onze vele activiteiten. Met jouw steun zorgen wij ervoor dat de weidevogels om jouw hoofd blijven vliegen en het landschap open blijft. Kijk voor alle informatie op www.natuurmonumenten.nl/wordlid.

GPSwalking.nlIn 1994 is dit gebied door het recreatieschap overgedragen aan Stichting De Bovenlanden en is begonnen aan de ombouw naar een natuurfunctie.

De belangrijkste landschapselementen in dit gebiedje zijn nu een poel voor amfibieën en bosjes. In het ondiepe water van de poel, dat snel opwarmt, kunnen amfibieën hun eieren leggen.

Het gebied fungeert als stapsteen voor plant en dier tussen grotere natuurgebieden als de Nieuwkoopse Plassen en de Vinkeveense Plassen (Botshol). Het terrein is vanaf de dijk goed zichtbaar. Het gebied leent zich goed als vestigingsplaats voor padden en salamanders. Het bos kan dienen als broedplaats voor verschillende soorten zangvogels.

GPSwalking.nlToegang van zonsopgang tot zonsondergang. Je mag vrij wandelen op het pad, honden zijn niet toegestaan.

We komen bij het minst mooie gedeelte van de wandeling. We mogen namelijk door het industriegebied van de Woerdense Verlaat. Maar daarna begint weer een prachtig stukje natuur. Dus even doorbijten. 

Post aan het Woerdense Verlaat
Op 21 juni 1672 werd het Woerdense Verlaat helemaal open gezet, waardoor het water uit de Grecht vrij in de Oude Hollandse Waterlinie kon lopen. De post bij het Woerdense Verlaat had als doel de opmars van vijandige troepen over de huidige Lange Meentweg richting Holland te beletten.

GPSwalking.nlEind september 1672 werd de post bezet door twee compagnies infanterie. Op de rivier de Kromme Mijdrecht ten noorden van het Woerdense Verlaat patrouilleerden bovendien vijf uitleggers (schepen), versterkt met zestien man en bewapend met donderbussen en snaphanen (vuurwapens).

Eerder in september 1672 rukten de Fransen met 300 man via Kamerik op tot Woerdense Verlaat. De kapitein van het Staatse leger haalde de brug bij het Woerdense Verlaat op, waardoor de Fransen niet verder konden. Het Staatse leger joeg vervolgens het de Fransen op tot de Putkop bij Harmelen. Hier vond een klein gevecht plaats. Het Staatse leger trok zich uiteindelijk met 'een goede buit op de vijand' terug in Woerden.

GPSwalking.nlOp 27 december 1672 wisten de Fransen vanuit de door hen veroverde vestingstad Woerden een doorbraak te forceren. Over het bevroren inundatiewater liepen zij in de richting van de Meijekade. Maar tijdens de overtocht zette de dooi in en werd het ijs snel onbetrouwbaar.

De Fransen konden niet verder naar Alphen optrekken, waar zich daar het Staatse leger had verzameld. De Franse soldaten waren genoodzaakt om terug te keren naar Woerden. Daarbij trokken zij plunderend en moordend door de dorpen Zwammerdam en Bodegraven.

Van november 1672 tot in het voorjaar van 1673 werd de post bij het Woerdense Verlaat verbeterd. In de loop der eeuwen verschoof de gehele Hollandse Waterlinie steeds meer oostwaarts. De oorspronkelijke post bij het Woerdense Verlaat is al snel na het Rampjaar geslecht. In 1798 werd opnieuw een werk aangelegd aan de Grecht.

GPSwalking.nlWe steken de Kromme Mijdrecht over en gaan aan de andere kant weer verder. 

Kromme Mijdrecht
De Kromme Mijdrecht is een meanderend riviertje dat loopt van de Grecht in Woerdense Verlaat, via De Hoef, naar de Amstel bij Amstelhoek. Het heeft een lengte van iets meer dan tien kilometer. Aan deze rivier ligt een dorp in de gemeente De Ronde Venen dat naar de rivier is vernoemd: Kromme Mijdrecht.

De ondergrond van het gebied rondom de Kromme Mijdrecht bestaat uit mariene sedimenten afgezet in een kweldermilieu. Nadat de invloed van de zee was verdwenen doordat de strandwallen aan de kust ongeveer 4.000 jaar geleden aaneengroeiden, verlandden de kreeksystemen en begon veengroei op gang te komen.

GPSwalking.nlDe Kromme Mijdrecht is na de periode van veenontwikkeling als afwateringsstroom ontstaan.

In het gebied heeft ontwatering en gedeeltelijke vergraving van het veen plaatsgevonden. Als gevolg van inklinking van het omringende land ligt de huidige loop van de Kromme Mijdrecht ongeveer 1,5 tot 2 meter hoger in het landschap.

De Kromme Mijdrecht en omgeving is een redelijk gaaf en representatief veenstroomgebied. Het is daarmee een aardkundig waardevol gebied.

In de verte is de Westveense molen al te zien. Helaas zorgt de laaghangende zon ervoor dat het moeilijk is om een mooie foto te maken. 

GPSwalking.nlWestveense Molen
De huidige molen is gebouwd nadat zijn voorganger in 1672 door Franse troepen in de as was gelegd. Een storm in 1837 richtte grote schade aan waarna het complete bovenhuis werd vervangen. De Westveense Molen is een poldermolen met scheprad. Tot 1975 maalde de molen het overtollige water uit de Westveense polder. Daarna is de Westveense polder-molen aan een lagergelegen buurpolder gekoppeld waar een elektrisch gemaal staat. Dit gemaal nam de functie van de Westveense Molen over. De molen is in 2009-2010 ingrijpend gerestaureerd en dient als hulpgemaal.

Een mooi stukje natuur is het Pietersenpad. Wel eentje met beperkingen: "Als het vee in het weiland staat is het pad gesloten. U kunt dan via de Uitweg lopen." Dat staat te lezen op een bordje. Maar de tekst is gedeeltelijk weggestreept. Mogelijk staan hier geen koeien meer.

Maar we herinneren nog dat we 2 jaar geleden van de andere kant kwamen en het pontje weg was. Toen konden we weer opdraaien. Gelukkig is er even verderop een weg die als uitwijk kan dienen. Deze hebben we rood gemarkeerd in de track. 

GPSwalking.nlPietersenpad
Welkom op het Pietersenpad. Het pad draagt de naam van de laatste eigenaar van het landje, de familie Pietersen. Jan Pietersen bracht zijn oude dag door met het onderhouden van het terrein en de zorg voor zijn dieren in zijn eigen hertenkamp. Het Pietersenpad is onderdeel van de Westveense Polderroute. Een authentiek hooilandje, een prachtige molen en een oer-Hollandse polder, deze route heeft het allemaal.

Er is nooit echte bewoning geweest, maar het landje is altijd gebruikt als buitenverblijf, met schuurtjes en fruitbomen. De vorige eigenaren hebben een hele variatie aan bomen en struiken aangeplant. Opvallend zijn de moerascipressen. Deze niet inheemse boom is herkenbaar aan de vezelige oranjebruine stam en de platte groene naaldjes die ze in de winter verliezen.

Honden zijn niet toegestaan op dit pad in het verband met het verstoren van het wild. 

GPSwalking.nlNa een stukje fietspad komen we in het Noordse dorp. Net buiten het dorp is het fotogeniek met veel waterpartijen. 

Het Noordse dorp
Het Noordse dorp is net als Noorden in de 14e eeuw ontstaan. De naam dateert echter van een latere datum. Het is het dorp - of buurtschap - bij Noorden aan de andere kant van de Noordense Plassen. De belangrijkste inkomsten werden verkregen uit de (glas)tuinbouw die in de vijftiger jaren van de twintigste eeuw is ontstaan. Het telt ruim 100 inwoners.

Het Noordse dorp is een lintdorp: de centrale weg is de Noordse Dorpsweg. Aan de Noordense Plassen ligt de Nederlands Hervormde kerk en het Piashuis. Het Piashuis is een vaste stek voor de sportvissers. De plassen zijn uitsluitend bestemd zijn voor het beoefenen van de sportvisserij. In het Piashuis wordt jaarlijks Jazz aan de Plazz gehouden waar bekende jazzmusici optreden. Het wordt georganiseerd door de Rotary Nieuwkoop.

GPSwalking.nlNederlands Hervormde kerk
De kerk werd op 6 november 1843 gebruik genomen. Op deze plaats was reeds in 1242 een kapel, aanwezig. Henricus Westhovius is in 1588 de eerste predikant van de Hervormde Gemeente.

De kerktoren is in 1987 geheel vernieuwd. Het uurwerk dateert uit 1924. De uurwerk is voorzien van het randschrift ME FECIT CIPRIANUS CRANSIANSZ AMSTELODAMI ANNO 1739.

Bij de restauratie in 1987/1988 zijn betonnen palen in de grond gedrukt, waarop een 20 cm betonnen vloer rust. Hierbij zijn geen sporen van zerken teruggevonden. Het exterieur is teruggebracht in de staat van voor de restauratie in 1916; schuine hoeken aan de westzijde.

Het gebouw heeft een sobere inrichting. De vijf dikke grenen balken zijn afkomstig uit de in 1843 afgebroken kerk. De koperen lezenaar van de voorlezer dateert uit 1776, Tot de inventaris behoren enkele gegraveerde zilveren bekers en tinnen voorwerpen uit het vierde kwart van de 18de eeuw.

GPSwalking.nlAls u er nog niet genoeg van heeft kunt u altijd nog de verlenging richting de Haeck lopen. Dan is de wandeling een mooie 18 km lang.  

Verlenging van de wandeling

Welkom in Lusthof de Haeck
In 1933 kocht Dr. W.A. Teupken een stukje veenland en veranderde het in een lusthof. Hij noemde het 'De Haeck' naar de polder De Haak waarin dit natuurgebied ligt. Hij richtte De Haeck in nhet paden, bruggetjes en doorkijkjes en plantte rododendrons en bamboe in een oer-Hollands broekbos (moerasbos).

In het broekbos groeien voral elzen en berken. Vooral in de winter zijn dat voor vogels aantrekkelijke bomen.

GPSwalking.nlIn beide keren dat we hier gewandeld hebben was de hemel blauw en ging de zon prachtig onder. Geen bossen zoals we dat gewend zijn rond Eindhoven, maar vooral veel water en schitterende vergezichten.

Zelf de weg erheen was schitterend. Bochtige weggetjes langs de vele riviertjes die dit gebied rijk is. Doorrijden is onmogelijk, maar je waant je soms in een andere wereld.

En eigenlijk is een avond te kort om alles te kunnen bekijken. De Groene Jonker kan beter in de ochtenduren bezocht worden als de zon aan de juiste kant staat. In de avonduren tuur je hier vaak tegen de zon in. Maar dat levert soms ook leuke foto's op. 

Een aanrader. 

Geraadpleegde websites:

POI's

  • Alternatief als Pietersenpad afgesloten is N52.1604 E4.8619
  • Alternatieve parkeerpaats 1 N52.1541 E4.8651
  • Alternatieven parkeerplaats 2 N52.1601 E4.8670
  • De Groene Jonker N52.1811 E4.8271
  • de Haeck N52.1492 E4.8397
  • De Noordse Plassen N52.1667 E4.8373
  • De Pot N52.1608 E4.8470
  • Hervormde kerk N52.1687 E4.8375
  • Kromme Mijdrecht N52.1661 E4.8680
  • Natuurkampeerterrein Amstelkade N52.1768 E4.8635
  • Nieuwkoopse Plassen N52.1602 E4.8399
  • Noordse Dorp N52.1691 E4.8396
  • Pietersenpad N52.1638 E4.8668
  • Pontje N52.1632 E4.8605
  • Post aan de Woerdense Verlaat N52.1540 E4.8644
  • Slikkendam N52.1552 E4.8616
  • Start/finish/parkeerplaats N52.1788 E4.8336
  • Uitkijktoren N52.1508 E4.8396
  • Vogelwand De Bovenlanden N52.1608 E4.8698
  • Voorn N52.1802 E4.8447
  • Westveense Molen N52.1598 E4.8656
  • Wijde van de Vliet N52.1537 E4.8321
  • Woerdense verlaat N52.1557 E4.8668
Acties
Navigeer naar startlocatie Download (ZIP) Download (GPX) Bekijk kaart/tracks Bekijk de fotoserie Print wandeling tekst
Startlocatie

Reacties


Wij zijn benieuwd naar uw reactie. Wel hebben we een aantal spelregels waar we u even op willen attenderen

  • Alle velden moeten verplicht worden ingevuld.
  • Uw reactie wordt pas na goedkeuring zichtbaar in de lijst ervaringen.
  • Uw e-mail adres niet wordt getoond op de site.
  • De webmaster behoudt zich het recht uw tekst aan te passen.
  • Het is niet toegestaan email-adressen, enige weblinks of schuttingtaal in de tekst op te nemen. Bij veelvuldig misbruik kan u de mogelijkheid van opslaan worden ontzegd.
  • Als u ons een link wilt doorsturen dan a.u.b. per email.
  • English texts will not be accepted. All input needs to be approved by the webmaster on forehand before be visible on this website. So save yourself the trouble.