In de zomer van 2021 waren we te gast op camping Altenburschla waar we een mooi plaatsje aan de rivier de Werra kregen. Een vredig dorpje en een rustige camping. Wat later ontdekten dat we op de grens van West- en Oost Duitsland stonden. De rivier de Werra was hier de grens. Ons plaatsje staat op de laatste paar meter West Duitsland, de overkant is Oost-Duitsland. Je kunt je het bijna niet voorstellen.

De grens heeft hier kronkelig door het landschap gelopen. Daarom kwamen we telkens herinneringen uit deze tijd tegen tijdens onze wandelingen. Ook tijdens deze wandeling komt ook dit verleden weer langs. Waar je nu in alle vrijheid kunt lopen was dat nog ruim 30 jaar geleden levensgevaarlijk.

Vandaag gingen we iets verder van huis. Om helemaal eerlijk te zijn zijn we 2 keer naar dezelfde parkeerplaats gereden. De eerste keer voor de wandeling door de Drachenschlucht-Landgrafenschlucht. Daarna zijn we nog een keer terug geweest voor een bezoekje aan het kasteel Wartburg.

Dat kan natuurlijk ook in één wandeling. Maar we hadden een langere wandeling om het kasteel in gedachte. Maar vanwege de slechte toestand van sommige paden hebben we de wandeling uiteindelijk moeten inkorten. Zodoende hebben we meer gelopen dan we nu op de website hebben staan.

Beide wandelingen zijn de moeite meer dan waard.

We beginnen met de Drachenschlucht-Landgrafenschlucht. Daarna beschrijven we het kasteel. Maar eerst even het hoogte profielen van beide wandelingen.

De Drachenschlucht
De Drachenschlucht is een kloof bij Eisenach in het Thüringer Woud in het natuurreservaat "Wouden met kloven tussen Wartburg en Hohe Sonne". De kloof ligt in het zuiden van Eisenach, tussen de zuidelijke rand van de stad (Hotel Sophienaue) en het bosdorp Hohe Sonne aan de Rennsteig. Daar vindt u het Annatal, het zuidelijke uiteinde van het Mariental.

Samen met de aangrenzende Landgrafenschlucht (kloof) in het oosten en de Ludwigsklamm (kloof) die uit het Johannistal oprijst, is de Drachenschlucht een populaire wandelbestemming, vooral in de zomermaanden. De zuidelijke ingang is bij Hohe Sonne, de noordelijke ingang is bij de oprit naar Waldhaus Sängerwiese.

Parallel aan de kloof loopt de B 19 over het gehele traject van Eisenach in de richting van Gumpelstadt en Meiningen. Er zijn parkeerplaatsen voor wandelaars bij beide hoofdtoegangen.

Om veiligheidsredenen zijn er extra paden aangelegd om in geval van storm of ongelukken snel uit de kloof te kunnen komen.

Als we de Drachenschlucht uit lopen komen we op het verste punt. Hier kun je even uitblazen in een kleine bistro. De broodjes met worst vlogen over de toonbank.

Daarna konden we genieten van schitterende vergezichten voordat we terecht kwamen in de Landgrafenschlucht. Heel anders dan de Drachenschlucht maar ook heel mooi en ruig.

Ook was het redelijk donker door de vele bomen, maar wel minder druk. Veel mensen lopen alleen de Drachenschlucht heen en terug. Maar de omgeving is ook schitterend alsmede de fraaie vergezichten op onder andere kasteel Wartburg dat in de verte ligt. Onderweg hier en daar een bankje waar het prima picknicken is terwijl je kunt genieten van een fraai vergezicht.

Het bankje onder de Grote Drakensteen was zeker in trek bij veel wandelaars. Waar kun je nog mooier zitten op 470,5 meter hoogte?

Grote Drakensteen
Deze grote veteraanboom is een van de oudste eiken in de gemeente
van Wutha-Farnroda.Vanaf hier heb je een goed uitzicht op de uitzicht op de Großer Hörselberg en het Ruhla berglandschap naar de Inselsberg.

De Landgrafenschlucht
De Landgrafenschlucht is een kloof bij Eisenach in het district Wartburg in het Thüringer Woud in het natuurreservaat "Wouden met kloven tussen Wartburg en Hohe Sonne". De Landgrafenschlucht ligt ten zuiden van Eisenach.

De schlucht ligt ten oosten van de B 19 van Eisenach in de richting van Gumpelstadt en Meiningen. Het is ongeveer 2,5 km lang.

Samen met de naburige Drachenschlucht in het oosten vormt de Landgrafenschlucht een drukbezochte wandelbestemming. Beide kloven zijn met elkaar verbonden door een rondwandeling via de Hohe Sonne en de Rennsteig.

Geschiedenis en sage
De kloof kreeg zijn naam omdat, volgens de overlevering, in 1306 Frederik de Gebeten zich met zijn manschappen in de kloof verborg om op te treden tegen zijn vader, Albrecht de Ontaarde, die, gezeten in kasteel Wartburg, zijn recht op de troonopvolging betwistte.

Intussen was het ravijn overwoekerd en niet meer toegankelijk. In 1992-1997 werd de kloof weer toegankelijk gemaakt door maatregelen om werkgelegenheid te scheppen.

Natuurbehoud en natuurmonument
Al in 1961 werd het bosgebied tussen Hohe Sonne en Wartburg aangewezen als natuurreservaat "Wartburg - Hohe Sonne". In 1977 werd de Landgrafenschlucht, samen met de Drachenschlucht en andere grotten, onder bescherming geplaatst als geologisch natuurmonument.

Het natuurgebied werd uitgebreid tot 788 hectare en in 2015 opnieuw aangewezen onder de naam "Bossen met kloven tussen Wartburg en Hohe Sonne". De Landgrafenschlucht is een totaal reservaat.

Bekijk de foto-serie maar om te zien hoe mooie beide schluchten waren.

Zoals gezegd kwamen we een tweede keer terug voor een wandeling van ook ongeveer 10 km met onderweg een bezoekje aan het kasteel. Maar door de slechte paden onderweg, soms waren ze gewoon kompleet verdwenen, hebben we de wandeling in moeten korten tot eentje van 4 km. Maar met een bezoekje aan het kasteel kun je er best een halve dag mee vullen.

De Wartburg
De Wartburg is een burcht in Thüringen, gelegen boven de stad Eisenach aan de noordwestelijke rand van het Thüringer Wald, 411 m boven de zeespiegel. Het werd rond 1067 gebouwd door Lodewijk de Ridder en staat sinds 1999 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

De naam betekent Warte, d.w.z. wacht, wachtkasteel. Het district van Eisenach dat Wartha heet, heeft echter geen verband met de Wartburg.

Het grootste deel van de huidige Wartburg werd in de 19e eeuw herbouwd, waarbij enkele bewaard gebleven delen werden opgenomen. Het huidige uiterlijk van de Wartburg en zijn landschapspark is terug te voeren op groothertog Carl Alexander van Saksen-Weimar-Eisenach.

Betekenis in de Duitse geschiedenis
De Wartburg is als bijna geen ander kasteel in Duitsland verbonden met de geschiedenis van Duitsland. Van 1211 tot 1227 woonde Elizabeth van Thüringen, die later heilig verklaard werd, op het kasteel. In 1247 stierf de Duitse tegenkoning Heinrich Raspe IV op de Wartburg.

In 1521/22 hield de hervormer Martin Luther zich hier schuil als "Junker Jörg" en vertaalde in die tijd het Nieuwe Testament van de Bijbel ("September Testament") in slechts elf weken in het Duits. Johann Wolfgang von Goethe verbleef hier meerdere malen, voor het eerst in 1777.

Op 18 oktober 1817 werd op uitnodiging van de Urburschenschaft Jena op de burcht het eerste Wartburgfeest gehouden ter gelegenheid van de 300e verjaardag van de stellingen van Maarten Luther (31 oktober 1517) en ter herdenking van de Volkerenslag bij Leipzig (16-19 oktober 1813).

Het tweede Wartburg Festival werd gehouden in het revolutionaire jaar 1848. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het kasteel reeds in de 19e eeuw als een nationaal monument werd beschouwd.

Ludowinger
De Wartburg is het bekendste kasteel van de adellijke familie Ludowingen. Hun voorvader Ludwig de Baard († 1080), de vader van Ludwig de Springer, stamde uit de familie van de graven van Rieneck uit Neder-Franken, die de burggraven waren van de aartsbisschop van Mainz. Met de steun van de aartsbisschop stichtte hij een kleine ontginningsheerlijkheid in de omgeving van Eisenach en bouwde hij de (nu vervallen) Schauenburg bij Friedrichroda.

Lodewijk de Ridder († 1123) verplaatste de voorouderlijke zetel van zijn huis naar de Wartburg. De dominante positie van de kasteelheuvel en de naam suggereren dat er al een versterking of observatiepunt op de heuvel was voordat het feodale kasteel werd gesticht.

De legende van de stichting vermeldt de zwaarden van de Wartburg. Volgens deze legende zou Lodewijk de Ridder gezworen hebben met de woorden "Wart! Berg, gij zult een kasteel voor mij worden!" kondigde hij de stichting van de Wartburg aan. Het plan dreigde echter te mislukken omdat de berg hem niet toebehoorde. Hij had het niet kunnen veroveren met zijn twaalf ridders.

Zo kwam hij op het idee om aarde uit zijn eigen domein mee te brengen en die op de berg uit te strooien. Voor de rechtbank getuigden de ridders namens hem, ramden hun zwaarden in de aarde die zij hadden meegebracht en zwoeren dat deze zwaarden volledig vastzaten in Ludwig's aarde. De truc slaagde en de bouw van de Wartburg kon beginnen, zo gaat de legende.

Van het oudste kasteel zijn nog geen overblijfselen gevonden. Het kasteel werd voor het eerst genoemd in een document uit 1080 naar aanleiding van een overval door de bemanning van het kasteel op een detachement van het koninklijke leger van Hendrik IV.

Later moest Lodewijk de Ridder, die deelnam aan een opstand tegen keizer Hendrik V, de Wartburg aan de keizer overgeven om zijn vrijheid te herwinnen. Hieruit blijkt het belang van het kasteelcomplex, zelfs in deze vroege periode.

Als aanhangers van de aartsbisschop van Mainz wonnen de Ludovingen snel aan macht en belang. In 1131 werd de zoon van Ludwig de Springer, Ludwig I, door koning Lotharius III tot landgraaf verheven en zo op gelijke voet met de hertogen geplaatst. De toenadering tot het Duitse keizerlijke huis van de Hohenstaufen leidde tot een afstand van de aartsbisschop van Mainz.

In de periode die volgde, breidden de landgraven zich in Thüringen uit ten koste van de aartsbisschoppen. Uit deze periode zijn slechts minimale structurele resten van het kasteel uit die tijd overgebleven. Het is waarschijnlijk dat belangrijke delen van de gebouwen van hout waren gemaakt.

Alle bovenstaande informatie is uiteindelijk gebaseerd op de onbetrouwbare kroniek van Reinhardsbrunn en gissingen daarover. De Ludowingen zijn pas echt bewezen de heren van de Wartburg te zijn sinds de jaren 1150.

Voordien was het blijkbaar in het bezit (als allodium of leengoed, maar niet van de Ludowingen) van een hoge adellijke familie, waarvan ook aartsbisschop Heinrich van Mainz afstamde, en die nauw verbonden was met koning Konrad III, maar door Frederik Barbarossa uit de macht werd ontzet.

Landgraaf Ludwig II. (r. 1140-1172) was de belangrijkste bouwer van de Ludovingen. Zijn invloed op de kasteelbouw van die tijd was zeer groot. Onder zijn leiding werd rond 1156-1162 het cultureel en historisch buitengewoon waardevolle Palas gebouwd, een afzonderlijk representatief gebouw met een woonfunctie.

Naast het paleis dateren ook de oostelijke ringmuur en delen van het poortgebouw uit de 12e eeuw. Een donjon, die op een andere plaats stond dan de huidige toren en aanzienlijk grotere afmetingen had, heeft de eeuwen niet overleefd. In 1172 werd het huis van de landgraaf gebouwd.

De laatste Ludowinger, Heinrich Raspe IV, regeerde in de periode van 1227 tot 1247. Hij gebruikte het kasteel als zijn enige verblijfplaats en liep daarmee vrijwel vooruit op de historische ontwikkelingen. Voordien was het gebruikelijk om rondtrekkend te heersen, dat wil zeggen, van kasteel naar kasteel te trekken totdat het hof de plaatselijke middelen had uitgeput.

Burggraven van kasteel Wartburg
De geleidelijke uitbreiding van de Ludovingische heerschappij over delen van de huidige deelstaten Thüringen en Hessen, die vaak ver weg lagen, leidde tot frequente afwezigheid van de heersende landgraven uit de respectieve kastelen met een residentiële functie. Dit gold ook voor de Wartburg, die ongeveer in het midden van het landgraafschap lag.

Het was daarom noodzakelijk om alle taken voor het beheer van het kasteel, in het bijzonder de voortdurende beveiliging en verdedigingstechnische verbetering van de vestingwerken, in handen te leggen van een gevolmachtigde en plaatsvervanger; deze persoon bekleedde het ambt van Burggraaf van Wartburg.

Met de familie van de graven van Wartburg, die in het begin van de 13e eeuw ook als burggraven van het naburige Brandenburg opdoken, kwam hier een zijlijn van de graven van Bielstein tot hoge eer, die niet bloedverwant was met de familie van de Ludovingen.

De oorlog van de zanger
De Wartburg beleefde zijn bloeitijd onder Hermann I (1190-1216). Als rijke mecenas van kunst en cultuur maakte hij van het kasteel een trekpleister voor kunstenaars en de belangrijkste plaats voor de Duitse poëzie. Tegen deze levensechte achtergrond wordt het het vermeende decor voor de legendarische Zangersoorlog.

Maar de zo levendig en dramatisch beschreven gebeurtenis is een fictie. Thüringse historici zoals Dietrich von Apolda (na 1298) en de Eisenachse jurist en kroniekschrijver Johannes Rothe (15e eeuw) creëerden een historische gebeurtenis uit de literatuur waarover zij nog overvloedig beschikten. Met precieze kennis van zaken was Rothe zelfs in staat deze gebeurtenis te "verwerken" in de Thüringer kroniek die hij schreef of aanvulde.

Landgravin Elisabeth
Tot 1228 woonde de dochter van de Hongaarse koning Elisabeth op de Wartburg als echtgenote (vanaf 1227 als weduwe) van landgraaf Ludwig IV van Thüringen. Het is niet zeker van wanneer ze daar woonde. Toen haar man tijdens een kruistocht stierf, wijdde Elisabeth zich geheel aan een leven van armoede en dienst aan de armen en zieken.

Wettiner
Na de dood van Heinrich Raspe in 1247 en de daaropvolgende Thüringer Successieoorlog kwam het kasteel in handen van de Wettins. In 1250 werd het landgraafschap opgeheven. Nadat Thüringen in handen van de markgraven van Meissen was gevallen, nam Albrecht de Degeneratie, die het nieuw verworven land van zijn vader Hendrik de Illustere had gekregen, weer zijn intrek op de Wartburg. In de 13e eeuw werd de zuidelijke toren gebouwd op de achterste binnenplaats van het kasteel.

Het kasteel werd zwaar beschadigd door een brand veroorzaakt door bliksem in 1318. Markgraaf Frederik de Vrije liet in 1319 het paleis en de donjon herstellen en in de kern van het kasteel een groot verwarmbaar gebouw optrekken. Uit deze tijd dateert onder andere ook de bouw van de kerk in het paleis van de landgraaf (1320).

Na de dood van landgraaf Balthasar van Thüringen in 1406 was het kasteel in de 15e eeuw nog slechts een tweede verblijfplaats. Dit kwam ook tot uiting in de meer bescheiden constructie. Het natuurstenen vakwerk werd vervangen door het goedkopere vakwerk. Uit deze periode zijn het poortgebouw (gebouwd aan het eind van de 15e eeuw met gebruikmaking van oudere delen), het ridderhuis, de baljuw (begonnen in 1480) en de twee kantelen van de voorburcht (na 1477) bewaard gebleven.

Maarten Luther
Na de Doop van Worms in 1521 kreeg Luther de keizerlijke eed, waarvan het ontwerp was opgesteld door de pauselijke nuntius Hieronymus Aleander. Op 26 mei 1521 legde de Diet hem het Edict van Worms op, met terugwerkende kracht tot 8 mei en ondertekend door de Keizer.

De keizerlijke eed was een ostracisme (verklaring van vrede en wetteloosheid) dat zich uitstrekte tot het gehele grondgebied van het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie en ging gepaard met een verbod op zijn werken en de verspreiding van zijn geschriften. Hij was nu "vogelvrij". In overeenstemming met de belofte aan zijn kiezer, kreeg hij vrijgeleide. Later kreeg Karel V spijt van deze belofte, omdat de daaropvolgende reformatie de eenheid van zijn rijk vernietigde.

Op de avond van 4 mei 1521 werd de vogelvrijverklaarde op weg naar huis in de buurt van kasteel Altenstein bij Bad Liebenstein gevangen genomen door de mannen van Frederik, onder leiding van de ridders Burkhard Hund von Wenkheim en Hans Sittich von Berlepsch, die hem ontvoerden en opsloten in kasteel Wartburg in Eisenach om te voorkomen dat hij vervolgd zou worden.

Maarten Luther verbleef van 4 mei 1521 tot 1 maart 1522 op de Wartburg. Zijn verblijf moest geheim blijven, dus werd hij in die tijd "Junker Jörg". Luthers spartaanse onderkomen was een kleine kamer boven de eerste binnenplaats van het kasteel, die bedoeld was als gevangenis voor de cavalier. Hier gebruikte hij de gedwongen rust om zich te wapenen voor toekomstige theologische geschillen en om het project van een vertaling van het Nieuwe Testament in het Duits te verwezenlijken.

Fritz Erbe
In 1540 werd de doopsgezinde Fritz Erbe, die al in Eisenach gevangen had gezeten, overgebracht naar de Wartburg en opgesloten in een kelderkerker in de zuidelijke toren. De enige toegang tot de kerker was een opening in de vloer van de middelste verdieping van de toren. Na enkele jaren van gevangenschap stierf Fritz Erbe in 1548.

Tijdens schoonmaakwerkzaamheden in 1925 ontdekte Hermann Nebe, de toenmalige kasteelopzichter, boven de rotsbodem de naam van Erbe, die door Erbe zelf in de rots was uitgehouwen. Het vermoedelijke graf van Erbes werd in 2006 onder het kasteel gevonden. Vandaag herinnert een gedenkplaat op de zuidelijke toren van de Wartburg aan het lot van Erbe.

Goethe en de Wartburg
Tijdens zijn bezoeken aan Eisenach en Wilhelmsthal kreeg Johann Wolfgang von Goethe herhaaldelijk de gelegenheid om zich ter plaatse met de geschiedenis van de Wartburg vertrouwd te maken; hij maakte bij die gelegenheden ook enkele schetsmatige tekeningen van het slot.

In 1793 liet hij op het kasteel weerobservaties en registraties maken. Vanaf 1815 was Goethe bezig met het idee om in de Wartburg een kunstmuseum op te richten. In dit verband werd de groothertogelijke minister van Staat Christian Gottlob von Voigt in Weimar geraadpleegd om de aankoop van veelal sacrale kunstvoorwerpen mogelijk te maken. Deze vormden later de basis van de collectie beeldhouwwerk van het Thüringer Museum.

Goethe was onder de indruk van het landschap, de mineralogie, de weerspatronen en vele bouwdetails; de historische waarde van het kasteel als woonplaats van de landgraven en Martin Luther waren hem bekend.

Goethes betrokkenheid bij en belangstelling voor het kasteel namen later echter zienderogen af, mede als gevolg van het door de Urburschenschaft van Jena georganiseerde Wartburgfeest in oktober 1817.

Wartburg festivals
Deze Wartburgfeesten waren meestal studentenbijeenkomsten, elk gehouden op kasteel Wartburg. Het bekendste is het eerste Wartburgfeest op 18 oktober 1817, waarnaar alle latere feesten verwezen: Ter gelegenheid van de 300e verjaardag van het begin van de Reformatie en de 4e verjaardag van de Volkerenslag te Leipzig kwamen studenten van verschillende Duitse universiteiten bijeen.

De bijeenkomst van ongeveer 500 studenten en enkele professoren was een protestbijeenkomst tegen reactionaire politiek en kleinschalig staatsbestel en voor een natiestaat met een eigen grondwet.

Sindsdien wordt de Wartburg gebruikt als ontmoetingsplaats door Duitse studentenbroederschappen. De Wingolf-Vereniging bijvoorbeeld houdt sinds 1850 om de twee jaar een Wartburgfestival, en ook de Deutsche Burschenschaft hield er haar jaarlijkse ceremonie tot de Burschentag in 2013.

Wederopbouw sinds de 19e eeuw
In 1838 kreeg de groothertogelijke bouwraad van Saksen-Weimar-Eisenach, Johann Wilhelm Sältzer, de opdracht de overblijfselen van de Wartburg te onderzoeken. Zijn ontdekkingen vormden de aanzet tot de restauratie van de oude kasteelruïne.

Hij liet de arcaden aan de binnenplaats van het paleis openen en uitbreiden, mat de ruïnes zorgvuldig op en diende zeer originele en fantasierijke nieuwe bouwplannen voor het kasteel in, die werden gekenmerkt door een kasteelromantiek.

Na uitvoerige discussies werd het kasteel vanaf 1853 door de architect Hugo von Ritgen in historistische stijl herbouwd. Naast het plaatselijke Rotliegende gesteente, dat voor het grootste deel van de nieuwe gebouwen werd gebruikt, werd ook Seeberger zandsteen van de Großer Seeberg bij Gotha gebruikt. Er werden verschillende nieuwe gebouwen opgetrokken, die vandaag het beeld van het kasteel aanzienlijk bepalen.

In 1867 werd de Dirnitz met de poortzaal gebouwd op de plaats van de rechtszaal, die in 1778 was afgebroken, waardoor het kasteel ongeveer in het midden werd verdeeld. De donjon werd gebouwd tussen 1853 en 1859.

Bij het leggen van de funderingen werden de eerste resten ontdekt van de funderingen van het vorige gebouw, dat iets naar het noorden was verschoven. Deze toren verkeerde reeds in 1568 in een desolate toestand en werd geleidelijk afgebroken; in 1774 werd hij de "omgevallen kasteeltoren" genoemd.

Een aparte ruimte was nodig voor de privévertrekken van de heersende dynastie. Daartoe werden de Nieuwe Toren en de Nieuwe Trap aan de donjon toegevoegd; tegelijkertijd werd de kloof tussen de Palas en de kantelen van de voorburcht gedicht.

De Gaden nam de plaats in van de brouwerij; de kelder van het vorige gebouw bleef behouden. Na de voltooiing van de Wartburgwaterleiding werd het Ritterbad ten zuiden van het gerestaureerde Palas bijgebouwd.

De zogenaamde "Bärenzwinger" (berenkennel) werd er pas in het begin van de 19e eeuw aan toegevoegd als openbaar amusement. Verdere gebouwen (kasteelkeuken, brouwerij, huis van de handmolens) aan de westzijde werden opzettelijk weggelaten; de hier beschikbare ruimte wordt ingenomen door de gazontuin Kommandantengarten met een balkonachtig prieel.

Een andere bouwmaatregel van het einde van de 19e eeuw was de bouw van het Wartburg Hotel aan het Gaisköpfchen. Op 11 juni 1859 werd aan het einde van de bouwwerkzaamheden het torenkruis van de Wartburg op de donjon in gebruik genomen. De schilder en mozaïekkunstenaar August Oetken maakte de kleurrijke mozaïeken in de Elisabethkemenate van 1902 tot 1906.

Bovendien bevat het gebouw, dankzij de historistische reconstructie, talrijke fantasierijke schilderijen van personen en scènes uit de Duitse Middeleeuwen.

Een van de feiten die bijna vergeten zijn, is dat de wederopbouw van de Wartburg niet in de laatste plaats mogelijk werd gemaakt dankzij groothertogin Sophie, die als beschermvrouwe van de kunsten aanzienlijke financiële steun aan het project heeft verleend.

Na de tweede wereldoorlog
Amerikaanse artilleriebeschietingen van 1 tot 5 april 1945 veroorzaakten schade aan het poortgebouw en het ridderhuis, Dirnitz, donjon, nieuwe bower, paleis en gadem. Dit was in 1946 grotendeels hersteld. Om veiligheidsredenen bleven kunstvoorwerpen die uit de opslagplaatsen waren gehaald en waardevolle bezittingen van de Wartburgstichting tot medio 1946 in geheime depots, om ze te beschermen tegen vernietiging of plundering.

De wapenverzameling die bekend staat als het Wapenarsenaal van de Wartburg was echter nog het slachtoffer van de naoorlogse bezetting van Thüringen door het Rode Leger. Deze collectie, zowel materieel als kunsthistorisch waardevol, werd in 1946 geconfisqueerd en overgebracht naar de Sovjet-Unie, waar de sporen ervan verloren zijn gegaan.

Sinds de jaren 1950 zijn uitgebreide restauratiewerkzaamheden uitgevoerd in de aanloop naar belangrijke herdenkingen (Reformatiejaar, Lutherjubileum, Elizabethjubileum). In overeenstemming met de richtlijnen voor het behoud werden aanvankelijk veel 19e-eeuwse armaturen verwijderd om de romaanse elementen beter tot hun recht te laten komen.

Over het algemeen wordt de historische inrichting echter niet opgeofferd, maar waar mogelijk behouden als een getuigenis van de geschiedenis van het kasteel.

Moderne tijden en werelderfgoed
Sinds 1990 is er beslissende vooruitgang geboekt bij het onderzoek naar gebouwen. Het betreft zowel het bouwhistorisch onderzoek van het kasteel als de restauratie van de kunstwerken. Ook de technische uitrusting van het kasteel is stap voor stap vernieuwd, water- en rioleringsleidingen, toegangswegen en paden rond het kasteel zijn gerenoveerd.

Sinds 2008 maakt de Wartburg deel uit van de Weg der Monumenten, een netwerk van Duitse monumenten en gedenkplaatsen dat op initiatief van het Museum voor Stadsgeschiedenis van Leipzig is opgericht. Het doel van het netwerk is "de plaatsen van herinnering als voormalige brandpunten van het verleden in een netwerk onder te brengen en ze door gezamenlijke marketingacties als geheel tastbaarder te maken".

Op 17 mei 2010 vond in de Elisabethkapel de urnenbijzetting plaats van Elisabeth van Saksen-Weimar-Eisenach, die op 99-jarige leeftijd overleed. Dit was de eerste begrafenis op de Wartburg.

Door de bouw van twee grote windturbines in het zicht van de Wartburg op de 461 meter hoge Milmesberg bij Marksuhl dreigde de Wartburg haar UNESCO-werelderfgoedtitel kwijt te raken. Het geschil eindigde in november 2013 met een schikking. Bovendien werd het betrokken gebied van soortgelijke projecten gevrijwaard door herziene planologische voorschriften die door de Vrijstaat Thüringen waren opgelegd.

In 2015 had de "Arraiolos-groep" een ontmoeting met de huidige Duitse president Joachim Gauck als gastheer op kasteel Wartburg.

In 2017 speelde de Wartburg een belangrijke rol bij de viering van de 500e verjaardag van de Reformatie.

Plaats en algemene beschrijving
De Wartburg verheft zich op een smalle, ruige rotsrichel, ongeveer 220 m boven de stad Eisenach. Van hieruit kan men onder meer de Großer Inselsberg zien, op 17 km afstand in zuidoostelijke richting, de Wasserkuppe, op 58 km afstand in zuid-zuidwestelijke richting, en de Brocken, op 95 km afstand in noordelijke richting.

Het is een typisch sectiekasteel dat oorspronkelijk uit vier delen bestond, waarvan vandaag alleen het buitenste en het hoofdkasteel nog over zijn. De Wartburg onderging haar grootste veranderingen, die niet altijd gunstig waren voor het bouwwerk, in de 19e eeuw, toen het kasteel op initiatief van Goethe werd gerestaureerd in de geest van het historisme en het herlevende nationalisme van het Duitse Keizerrijk.

Het kasteel werd in zijn geschiedenis verschillende malen belegerd, maar nooit veroverd, en was in zijn hoogtijdagen als volgt verdeeld:

Sectie
Het eerste deel van het kasteel bevond zich op de plaats waar nu de redoute de toegang tot het kasteel markeert. Hier stonden verdedigingsgebouwen, waaraan dit gedeelte zijn huidige naam dankt.

De fundamenten van een toren (Fischerturm) werden in de jaren 1990 blootgelegd en zijn vandaag zichtbaar als een vierkant gat.

De gebouwen van dit gedeelte, die tot Goethe's tijd als overdekte kantelen zichtbaar waren, bestaan niet meer. Op hun plaats ligt nu het plein voor de ophaalbrug.

Vorburg (voorburcht)
De buitenburcht wordt via de ophaalbrug betreden door een poortgebouw, dat oorspronkelijk een poorttoren was vanaf de verbouwing tot residentie en later in hoogte werd teruggebracht en herbouwd. De gebouwen die rechts aan het poortgebouw grenzen (Ritterhaus, Vogtei) dateren uit de late Middeleeuwen. Er zijn echter aanwijzingen gevonden voor de aanwezigheid van ouder bouwmateriaal.

De waterput op de eerste binnenplaats van de Wartburg dateert niet uit de Middeleeuwen, aangezien de watervoorziening in die tijd werd verzorgd door lastdier en cisterne (op de hoofdbinnenplaats).

De ringmuur, die gedeeltelijk uit de 12e eeuw dateert, werd in de 15e eeuw voorzien van de vooruitstekende vakwerkconstructie en overkapt. Het westelijke deel wordt Margaretengang genoemd en het oostelijke Elisabethgang. De voorburcht was waarschijnlijk door een gracht van de hoofdburcht afgesloten.

Hoofdkasteel
De hoofdburcht wordt begrensd door de gebouwenrij Neue Kemenate, Torhalle en Dirnitz, alle gebouwen uit de tweede helft van de 19e eeuw. De middeleeuwse gebouwen op deze plaats waren reeds in de tijd van Goethe in verval geraakt, zodat ook de middeleeuwse toestand van de binnenplaats door opgravingen moest worden gereconstrueerd.

De hoofdburcht wordt gedomineerd door het laat-romaanse paleis, het landgraafhuis, het enige middeleeuwse gebouw in de hoofdburcht, afgezien van de zuidelijke toren, en de huidige hoofdtoren, die in de buurt van de oorspronkelijke donjon is gebouwd en waarin zich een waterreservoir bevindt dat de stad Eisenach van water voorziet.

Van de overgebleven middeleeuwse gebouwen is niets meer over. De gadem, nu in gebruik als restaurant, werd tussen 1874 en 1877 verbouwd; de kelder met vatenkelder is bewaard gebleven. Het gebouw diende vroeger als magazijn, wapenkamer en hofkeuken. De brouwerij volgde onmiddellijk naar het zuiden.

Zuidelijk deel
Het zuidelijkste deel van de huidige hoofdburcht kan in de Middeleeuwen door een muur ter hoogte van het Palas-Gadem tracé van de hoofdbinnenplaats zijn gescheiden wegens de topografische omstandigheden. Aan het zuidelijkste uiteinde van dit gedeelte staat de zuidelijke toren, de laatste oorspronkelijk bewaard gebleven toren uit de ontstaansgeschiedenis van het kasteel.

Het besloeg de zuidelijke helling naar kasteel Eisenach. Het deel dat nu als kasteeltuin wordt gebruikt, ligt al drie meter lager dan de Gadem. Eeuwenlang werd het gebied gebruikt als puinstortplaats om geleidelijk de binnenplaats van het kasteel te vergroten. Tijdens de renovatie van de zuidelijke muur, die in 2012 nog steeds aan de gang is, werden funderingen en resten van een groep steunpilaren gedocumenteerd aan de binnenkant van de cirkelvormige muur.

Wartburg Inn
De Wartburg Inn werd tussen 1912 en 1914 gebouwd naar een ontwerp van de architect Bodo Ebhardt.

Concertzaal
Kasteel Wartburg heeft een van de beroemdste concertzalen van Thüringen. De akoestiek van het gebouw speelt een grote rol in het succes ervan. Het is ook het werk van Franz Liszt, die, toen het paleis in opdracht van het hertogelijke huis van Weimar tot concertzaal werd verbouwd, zijn muzikale vaardigheden en deskundigheid inbracht in het ontwerp van de banketzaal.

De Wartburg is in zijn geheel een typisch voorbeeld van 19e-eeuwse monumentenzorg: de bestaande architectuur werd aangevuld met gebouwen in een gehistoriseerde, deels geromantiseerde vorm om recht te doen aan de historische betekenis van de Wartburg, die ten tijde van de oprichting van het Duitse Keizerrijk een nationaal aspect kreeg. Vergelijkbare plaatsen uit de Duitse geschiedenis zijn het keizerlijk slot Kyffhausen, het kasteel Hohenzollern, de Hohkönigsburcht en de Marienburcht.

Sinds 1958 worden de Wartburg concerten op de radio uitgezonden. Ook op de Wartburg werd voor dit doel een atelier ingericht.

Wij hebben tijdens deze wandeling niet de tour gemaakt. Maar als u alle gebouwen aan de binnenkant wilt bekijken is dit een goed idee.

Tour
Een rondleiding door het kasteel brengt u langs de volgende zichtbare gebouwen:

Het hoofdgebouw (het Palas of Landgrafenhaus) dateert oorspronkelijk uit het midden van de 12e eeuw. Dendrochronologisch onderzoek dateert de balken van de kelderverdieping uit 1157/1158. Aan de buitenkant zijn ontleningen aan Romeinse paleisgebouwen te zien.

De Palas is het enige prinselijke paleis dat uit die architectuurperiode bewaard is gebleven. Van 1847 tot 1870 werd het in opdracht van groothertog Carl Alexander (Saksen-Weimar-Eisenach) door de architect Hugo von Ritgen uit Giessen ingrijpend gerestaureerd.

De toegang tot de laagste van de drie verdiepingen, de gedeeltelijke kelder in het zuiden van het kasteel, leidt eerst naar de voormalige wapenkamer en de voormalige stallen.

Een stenen trap in het midden van het gebouw leidt naar de eigenlijke benedenverdieping van de Palas. De zogenaamde ridderzaal is een vierkante kamer met een open haard, waarvan het gebruik tot op de dag van vandaag grotendeels onbekend is gebleven.

Aangrenzend is de zogenaamde eetkamer, die bij de verbouwing in de 19e eeuw de functie van woonkamer van de oude landgraven kreeg. Op de benedenverdieping van het landgrafelijk huis bevindt zich ook het prieel van St. Elisabeth, dat van 1902 tot 1906 op instigatie en op kosten van de laatste keizer van het Duitse keizerrijk, keizer Wilhelm II, door de Oldenburgse kerkschilder en mozaïekkunstenaar August Oetken (1868-1951) volledig van glasmozaïeken in neo-Byzantijnse stijl werd voorzien. Het draagt aantoonbaar haar naam sinds 1669.

Het middelpunt van het mozaïekwerk in de Elisabethtoren is een Elisabethcyclus met negen voorstellingen uit het leven van de H. Elisabeth, landgravin van Thüringen en prinses van Hongarije. De afbeeldingen verwijzen naar de afstamming van het Huis Saksen-Weimar-Eisenach uit de familie van de Landgraven van Thüringen.

Op de tweede verdieping komen bezoekers in de Wartburg Kapel. Volgens de legende, preekte Maarten Luther hier. Historische feiten bevestigen dit niet. In de aangrenzende Zangerszaal stellen de fresco's van Moritz von Schwind, die de architectuur van de zaal overnemen, de legende van de Zangersoorlog voor. De Elisabethgalerij, versierd met 13 romantische voorstellingen van Moritz von Schwind (afbeeldingen van de werken van barmhartigheid van de heilige Elisabeth, d.w.z. de sprookjesachtige legenden en wonderen van de heiligen) uit 1855, werd van 2015 tot 2017 gerestaureerd.

De kamer van de landgraaf laat de bezoekers kennismaken met de stichting en andere legenden van de Wartburg. De derde verdieping wordt ingenomen door de 40 meter lange banketzaal, die aan het oorspronkelijke bouwwerk werd toegevoegd nadat de Wartburg de residentie van de Ludovingen was geworden.

Het museum van het kasteel met een groot deel van de kunstcollectie bevindt zich in de poortzaal, de nieuwe bower en de Dirnitz uit de 19e eeuw. In de Dirnitz, gebouwd in 1867, bevond zich vroeger het groothertogelijke wapenarsenaal met een zeer belangrijke historische collectie wapens "van Europese rang".

De meest waardevolle voorwerpen waren 70 harnassen van bekende historische persoonlijkheden. Deze collectie werd in februari 1946 naar de USSR gebracht. In de drie gebouwen wordt in een permanente tentoonstelling het leven van de beroemde gasten, bewoners en landgraven op het kasteel gepresenteerd.

Talrijke exposities en schilderijen van Lucas Cranach en anderen tonen de bewogen geschiedenis van het kasteel vanaf de bouw in de 12e eeuw, het verblijf van St. Elisabeth en Martin Luther, het verval en de wederopbouw in de 19e eeuw.

De rondleiding eindigt met een wandeling door de zogenaamde Margarethengang (westelijke kanteel) naar de Vogtei (baljuwschap), waar zich de Lutherstube (Lutherzaal) bevindt, die de hervormer Martin Luther van 4 mei 1521 tot 1 maart 1522 diende als onderkomen en plaats voor een deel (Nieuwe Testament of September Testament) van de Bijbelvertaling.

De gotische zogenaamde Neurenbergse erker in de naburige Vogteistube is afkomstig uit een Neurenbergs patriciërshuis, diende oorspronkelijk als kapelopening van het Harsdörferschen Haus in Neurenberg en werd pas in de jaren 1870 aan de zuidgevel van de Vogtei toegevoegd.

In de bovenste baljuwzaal bevindt zich ook het zogenaamde Pirckheimer Stübchen, dat in 1863 door groothertogin Sophie van Saksen-Weimar-Eisenach voor haar echtgenoot Carl Alexander in Neurenberg werd aangekocht en in 1867 naar de Wartburg werd gebracht.

De omstreeks 1490 gebouwde kabinetkamer, die uniek is qua constructie, werd lange tijd toegeschreven aan de humanist Willibald Pirckheimer (1470-1530), maar werd waarschijnlijk gebouwd in opdracht van de drukker en uitgever Anton Koberger (1440-1513).

Na 2 wandelingen is het lekker uitblazen op de camping. Wat een mooie omgeving met verrassende schluchten en schitterende kastelen. Wat wil een mens nog meer op vakantie.

Wandel ze.

Geraadpleegde websites:

• https://de.wikipedia.org/wiki/Wartburg
• https://de.wikipedia.org/wiki/Drachenschlucht
• https://de.wikipedia.org/wiki/Landgrafenschlucht
• http://www.camping-altenburschla.eu/

POI's

• Drachenschlucht N50.9469 E10.3072
• Großer Drachenstein (471) N50.9431 E10.3322
• Hohe Sonne N50.9320 E10.3186
• Landgrafenschlucht N50.9514 E10.3122
• Marienblick N50.9420 E10.3256
• Picknick N50.9342 E10.3213
• Rosenterrasse N50.9671 E10.3059
• Start/finish/parkeerplaats N50.9597 E10.3133
• Uitzichtpunt 1 N50.9637 E10.3098
• Uitzichtspunt 2 N50.9664 E10.3074
• Wartburg N50.9658 E10.3063
• Wolfslöcher N50.9490 E10.3303