Geldrop is omringt door schitterende natuurgebieden. Deze kunt u lopend of op de fiets prima verkennen. Deze keer kozen we ervoor om met de fiets op pad te gaan. Daarbij hebben we gebruik gemaakt van de welbekende knooppunten. Daarom kunt u deze fietsroute ook via de knooppunten rijden: 30-38-86-87-20-95-88-12-61-50-52-79-76-31-27-85-30.

Wel hebben we op 1 punt afgeweken van de knooppunten route. Ook als u ongeveer halverwege op zoek bent naar een horeca gelegenheden hebben 2 alternatieven voor u bijgevoegd. Eén van de routes gaat over de Plaetse en de andere door Heeze. Op beide alternatieven krijgt u één horecagelegenheid extra.

U kunt de route natuurlijk ook andersom fietsen. Dan krijgt u meerdere horecagelegenheden in de tweede helft van de fietstocht. Maar ook als u weer op het eindpunt bent aangekomen kunt u gebruik maken van de vele horecagelegenheden op het Horecaplein in het Centrum van Geldrop.

We starten de fietstocht op de parkeerplaats van Kasteel Geldrop. Hier kunt u ook prima te voet een rondje maken want er is meer dan genoeg te zien in het kasteelpark.

Welkom in Geldrop-Mierlo
Een typische Brabants dorp dat uniek is in alle opzichten. Het is een dorp met stadse trekken en een rijke geschiedenis. In en rond het centrum van Geldrop stonden ooit vijftien textielfabrieken en Mierlo kende veel thuiswevers.

De textielgeschiedenis is nu nog zichtbaar in het boeiende Weverijmuseum. Op moderne en audiovisuele wijze ervaart u daar onze rijke textielhistorie. Ga voor meer informatie naar: weverijmuseum.nl

Kasteel Geldrop
Sinds het kasteel in de 14e eeuw door de Heren van Geldrop is opgetrokken uit een moerassig gebied langs de Kleine Dommel is het meerdere malen verwoest, her- en verbouwd. Na 1870 is er weinig veranderd. De tuinen, bijgebouwen en het interieur van het kasteel dateren uit deze tijd. Het Iqasteel wordt omringt door een prachtige Engelse landschapstuin. In het kasteel zelf zijn 7 sfeervolle kamers te bezoeken die zeker de moeite waard zijn!

Openingstijden: zondag 14.00 tot 17.00 uur
Exposities: donderdag en vrijdag 14.00 tot 17.00 uur
Rondleidingen op afspraak.

Kasteelhoeve
In de Kasteelhoeve kun je bij 'Brasserie de Theetuin' genieten van een heerlijke lunch, borrel of high tea. Bij goed weer is ook het zonnige terras met uitzicht over de bloemenhof geopend.

Openingstijden Brasserie de Theetuin: dinsdag t/m zondag 11.00-17.00 uur.

Kasteelpark
Middenin het centrum van Geldrop, rondom het kasteel, ligt een prachtige Engelse Landschapstuin met een wirwar van paden, afgewisseld met weiden, waterpartijen, bruggetjes, zitbankjes en verrassende doorkijkjes. Een bijzondere plek waar je tot rust kunt komen tussen de eeuwenoude bomen.

Vanwege de vele (wilde) dieren in het park zijn op het gehele kasteelcomplex geen honden (ook niet aangelijnd, m.u.v. geleidehonden) en geen brommers toegestaan.

Opengesteld dagelijks 9.00 - zonsondergang
Rondleidingen op afspraak (juni - oktober)

Bloemenhof
Rust, ruimte, romantiek en zoemende bijtjes vind je in de Kasteel Bloemenhof. De rijkgevulde borders met vaste planten, grassen en bloeiende heesters en oude schansmuren en Victoriaanse kassen verbinden heden met verleden.

Openingstijden:
Maandag t/m vrijdag 10.00 tot 17.00 uur  
Zaterdag & zondag 11.00 tot 17.00 uur

Kinderboerderij
De Kasteel Kinderboerderij is een echte knuffelboerderij die wordt gerund door onze enthousiaste vrijwilligers. Op het buitenterrein kun je kennismaken en knuffelen met onze dieren, lekker buiten spelen of op het terras van het zonnetje genieten. Binnen kun je boekjes lezen in de speelhoek of in het winkeltje voer kopen voor de geitjes, schapen en kippen, of iets lekkers voor jezelf.

Openingstijden:
Maandag t/m vrijdag 10.00 tot 16.30 uur
Zaterdag & zondag 11.00 tot 16.30

Zintuigentuin
In de Kasteel Zintuigentuin kan jong en oud komen horen, zien, ruiken en voelen. Volg de stokstaartjes die je met hun neus de weg wijzen en beleef samen plezier tijdens de speurtocht door het doolhof. Er is een labyrint, een blote voeten- en handenpad, een reuze relaxstoel en nog veel meer!

Openingstijden:
Maandag t/m vrijdag 10.00 tot 17.00 uur
Zaterdag en zondag: 11.00 tot 17.00 uur

Vanuit de Kasteeltuin gaat het richting Mierlo. Onderweg komen we een oud fabrieksgebouw tegen dat herinnert aan het grote fabriekscomplex dat hier ooit gelegen heeft.

De Tweka
Op 16 mei 1916 richtte Jacques de Heer (zoon van een wever) de Geldropsche Tricotfabriek op. In het begin produceerde het bedrijf, waar 20 man werkten, slechts 1 product, namelijk ondergoed. Het ging erg goed met de firma. Het aantal personeelsleden groeide snel en zo ook het assortiment.

Het badmode merk dat mede bekend is door de polyester collecties, oftewel de chloorbestendige badmode, bestaat daarnaast ook uit fashion collecties met frisse kleuren en prints, onder andere ook uit trainingspakken. In 1926 werd er gezocht naar een sprekende merknaam om het bedrijf en de producten beter te onderscheiden. Het bedrijf stond voor twee dingen, namelijk Kleurrecht en Kwaliteit: Twee K's werd Tweka. In de loop van de jaren twintig begint Tweka met de productie waar het zijn naam en faam aan te danken heeft: badkleding.  

Tweka ging zich in de jaren 50 steeds verder specialiseren in badkleding. De wollen tricot raakte in de jaren 50 steeds meer uit de mode. Geweven stoffen nemen hun plaats in. Lastex bijvoorbeeld, een nieuw, nog vrij dik, maar voor die tijd zeer elastisch materiaal. Vanaf de jaren 60 worden de bikini's uiterst populair. Voor Tweka is die trend heel belangrijk geweest. Door er goed op in te spelen wist zij een zeer belangrijk deel van de markt te bereiken. Dit ondanks de sterk toenemende concurrentie vanuit het buitenland.

Jacques de Heer, omgekomen tijdens de oorlog werd in 1948 opgevolgd door zijn zoon Loet, die tot 1975 de leiding behield. In 1982 werd de fabriek vanuit Geldrop overgeplaatst naar Nuenen. Daarna werd het onderdeel van 'Van Heek- Tweka'. Nu is de Tweka gevestigd in Twente.

Het gebouwencomplex van de voormalige Tweka werd een bedrijventerrein die langzaam verpauperde. In 2019 zijn de oude Tweka gebouwen gesloopt en is begonnen met de bouw van 69 woningen. Nu herinnert alleen de voormalige witte Tweka fabriek nog aan de tijd van de Tweka in Geldrop.

Net buiten Geldrop staan we weg richting de bossen in. Hiermee verlaten we het verkeerslawaai en zoeken we de rust op.

Molenheide
De Molenheide is een bos- en heidegebied tussen Geldrop en Mierlo en maakt deel uit van de groene verbindingszone tussen de Strabrechtse heide en de Papenvoortse heide in Nuenen. Tegenwoordig bestaat de Molenheide uit bos, een aantal vennen, waaronder het Galgenven, het Molenven en het Lisven, natte graslandjes en heide.

Het is een heel afwisselend gebied, iets glooiend en soms zelfs wat heuvelachtig. Tussendoor zie je allemaal kriskraspaadjes. Midden door het gebied ligt het fietspad Geldrop-Mierlo.

Een prima stop is de Strabrechtse Hoeve. Op deze zonnige maar wat koude dag zat er niemand op het terras. Dat is op warme dagen wel anders.

Dan rijden we de Strabrechtse Heide op. Een schitterend gebied met mooie vergezichten en fijne fietspaden.

De Strabrechtse heide: een kleurrijk landschap
De Strabrechtse heide telt in totaal ruim 1850 hectare en is daarmee de grootste aaneengesloten heide van Noord-Brabant. Dit open heidelandschap is al eeuwen Je vindt er droge en vochtige heide, vennen, stuifzand, kleinschalige akkers, gagel en wilgenstruwelen.

Veel zeldzame dieren en planten vinden hier hun leefgebied zoals de nachtzwaluw, heikikker, levendbarende hagedis, driehoornmestkever, gentiaanblauwtje en jeneverbes. In het voor- en najaar strijken er kraanvogels neer.

Tijdelijke akkers
Staatsbosbeheer heeft tijdelijke akkers aangelegd op de Strabrechtse Heide. De maatregelen worden mogelijk gemaakt door de provincie Noord-Brabant en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling.

Het totale ecosysteem wordt versterkt en de variatie in het heidelandschap wordt hersteld. Een pakket aan maatregelen zorgt dat de rijkdom aan plant- en diersoorten behouden blijft en versterkt wordt. Zo wordt er gemaaid, geplagd, begraasd en worden er tijdelijke akkers aangelegd.

De aanleg van tijdelijke akkers is een maatregel die het tekort aan mineralen in de bodem aanvult. De akkers zijn een leefgebied voor verschillende diersoorten zoals vogels, insecten en kleine zoogdieren.

De tijdelijke akkers worden ingezaaid met granen, klaven en verschillende soorten bloemen. De looptijd van tijdelijke akkers is 4 tot 6 jaar, waarbij 80% wordt geoogst en zo'n 20% blijft staan als voedsel voor verschillende diersoorten.

De werkzaamheden zijn een onderdeel van een landelijke aanpak om de natuur te herstellen en weerbaarder te maken tegen de effecten van stikstofuitstoot. Door de werkzaamheden blijft de Strabrechtse Heide een gezond en duurzaam leefgebied voor de toekomst, met ruimte voor natuur en recreatie.

Terwijl de borden nog aangeven dat het herstelwerkzaamheden nog moeten plaatsvinden is alles lente 2023 al lange afgerond. Het gebied ziet er nu prachtig uit. Heel anders dan de groene paardeweien van vroeger.

Herstel 's-Heerenven
Najaar 2022 gaat Staatsbosbeheer werken aan het herstel van het 's-Heerenven. Eind jaren veertig van de vorige eeuw is dit ven ontwaterd door een ontwateringssloot door de aangrenzende rug heen te graven en zodoende water naar het noorden af te voeren. Sindsdien is de laagte vrijwel permanent in beheer geweest als grasland, de laatste decennia als paardenweide. Staatsbosbeheer heeft de gronden aangekocht en gaat nu het ven in ere herstellen.

Inrichting
Het doel is om het ven in oorspronkelijk staat te herstellen. De ontwateringssloot en huidige drinkpoel in het ven worden gedempt om afvoer van water en verdere verdroging te voorkomen. De afvoerende watergang loopt door tot aan de A67.

Deze wordt op verschillende plekken afgedamd en tegen de parallelweg langs de A67 wordt een verhoogde kade aangebracht, zodat water in het natuurgebied vastgehouden wordt. Via een duiker wordt het ven verbonden met de zuidelijke heide zodat dit weer als één systeem kan functioneren.

Werkzaamheden
De werkzaamheden starten met het maaien en frezen van het werkterrein. Aan de noord- en oostzijde van het ven worden bomen gerooid. Delen van het voormalig ven worden afgeplagd om de voedselrijke grond te verwijderen en het maaiveld te verlagen.

Het vrijgekomen materiaal wordt gebruikt om de ontwateringssloot, drinkpoel en sloten te dempen ook wordt het gebruikt bij de aanleg van de kade. De kade wordt uitgevoerd met een kleikern met daarop het materiaal uit het ven. Voor de ophoging en het herstel van de routes wordt zand aangevoerd.

Samenwerking
Het project wordt mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Via aanvullende natuurherstelmaatregelen wil het Ministerie een impuls geven aan herstelmaatregelen die gericht zijn op stikstofgevoelige habitattypen en soorten in Natura 2000-gebieden.

Kuddebeschermingshonden
De hier van oudsher aanwezige schaapskudde draagt bij aan het beheer van de heide. Sinds de komst van de wolf in Noord-Brabant wordt alles in het werk gesteld om de schaapskudde te beschermen. Bij de schaapskudde lopen daarom twee kuddebeschermingshonden.

Hoe om te gaan met kuddebeschermingshonden?
De kuddebeschermingshonden hebben een belangrijke taak binnen de kudde en zijn dag en nacht bij de schapen om deze te beschermen tegen wolven. De aanwezigheid van huishonden kan het werk van de herder en kuddebeschermingshonden verstoren.

Daarom is het belangrijk dat uw. hond altijd aangelijnd is. Zeker in de buurt van de schaapskudde. Bij een lange lijn de hond kort houden als u de kudde nadert.

De kuddebeschermingshonden zijn geen honden om te aaien en we vragen afstand te houden tot de honden. De honden beschermen de schaapskudde en kunnen gaan blaffen als u langs loopt. Loop dan vooral door, want dan worden de honden weer rustig. Volg ook altijd de aanwijzingen van de schaapherder op.

Wolf terug in Noord-Brabant
Sinds 2020 is de wolf weer officieel gevestigd in Noord-Brabant. De laatste wolf van Nederland werd in 1897 gezien in Heeze.

Dat de wolf deze regio heeft gekozen als leefgebied is een groot compliment. De wolf vindt hier rust, ruimte én voedsel in de vorm van wilde dieren. De wolf is hier welkom en vervult een positieve rol in de natuur en in het ecosysteem.

Om wolven te zien is erg veel geluk nodig. Ze zijn immers schuw en vooral 's nachts actief. Voor de rust van alle dieren is dit natuurgebied niet toegankelijk tussen zonsondergang en zonsopkomst.

Aanpak verdroging Strabrechtse Heide
Welkom op de Strabrechtse Heide. De natuur op de Strabrechtse Heide was de afgelopen decennia verdroogd. Deze verdroging heeft gevolgen voor de bijzondere planten en dieren die hier leven. Samen met een aantal organisaties heeft Waterschap De Dommel de verdroging aangepakt en is de Strabrechtse Heide hersteld.

Wat is er gebeurd?
Om de verdroging tegen te gaan en de (grond)waterstand te verbeteren is in 2013 een aantal maatregelen genomen. Zo is ongeveer 54 hectare bos omgevormd naar heide en is er een stuk open bos gecreëerd. Daarnaast zijn er afwateringsloten en greppels gedempt of minder diep gemaakt. Hiermee stijgt de grondwaterstand en wordt de natuur minder droog. Dat zorgt voor een gevarieerder en aantrekkelijker natuurgebied.

Hogere grondwaterstand
Minder bomen betekent minder verdamping en een hogere grondwaterstand. Daarom is een flink aantal bomen weggehaald. En is er als overgang tussen bos en heide een stuk open bos aangelegd. Hiermee creëren we een hogere grondwaterstand en dus minder droge natuur.

Vennen
Het water van Beuven-Noord wordt vastgehouden en niet meer afgevoerd via de Witte Loop. Het grondwaterpeil stijgt hierdoor waardoor het Marijkeven natter wordt. De noordelijke oever van Beuven-Noord is op enkele plekken helemaal kaal gemaakt, zodat waterlobelia's en andere bijzondere oeverplanten alle ruimte krijgen.

Witte Loop
De Witte Loop is op verschillende plekken minder diep gemaakt. De kade tussen Beuven-Noord en Beuven-Zuid is versterkt en plaatselijk verhoogd.

De slootjes op de Strabrechtse Heide en in de Herbertusbossen zijn ondieper gemaakt of gedempt. De stuw aan de Bussersdijk is geautomatiseerd en het peil iets verhoogd.

Natte Natuurparel en Natura 2000
De Strabrechtse Heide is aangewezen als Natte Natuurparel én als Natura 2000-gebied. Het waterschap streeft in de Natte Natuurparel naar een optimale (grond)waterstand om zo verdroging in het gebied tegen te gaan. De financiering van het project is financieel mede mogelijk gemaakt door de Provincie Noord-Brabant.

Duurzame bodemherstelmaatregelen dragen bij aan behoud biodiversiteit op de Lieropse Heide

De Lieropse Heide staat bekend om de prachtige natuur en de bijzondere soorten die er leven. De laatste jaren is echter duidelijk te zien dat flora en fauna het moeilijk hebben. Dat komt mede door de hoge uitstoot van stikstof uit industrie, landbouw en verkeer.

De bodem is verzuurd door stikstof waardoor belangrijke stoffen, zoals calcium, uitspoelen tot buiten het bereik van plantenwortels. De bodem is de belangrijkste schakel in het kringloopproces.

De van de bodem door het overaanbod van stikstof heeft daarom een directe uitwerking op de flora en fauna.

Een helpende hand zodat de kan toenemen
Om de natuur op de Lieropse Heide te helpen herstellen en veerkrachtiger te maken, is een solide basis "een goede bodem" een belangrijke eerste stap.

Een helpende hand is daar hard nodig, want de natuur kan het niet meer alleen oplossen. Daarom is er op de Lieropse Heide een herstelproject gerealiseerd met subsidie van het Europese Plattelands Ontwikkelingsprogramma (POP 3). De doelen hierbij zijn:

• Achteruitgang biodiversiteit als gevolg van stikstof stoppen.
• Duurzaam herstellen van bos- en heideterreinen.
• Verhogen ecologische kwaliteit en veerkracht van bodem en vegetatie, zodat de biodiversiteit kan toenemen.

De herstelmaatregelen in dit gebied
De zure en vermeste organische laag van de bodem en de verruigende vegetatie werden verwijderd van de heide door:

• plaggen, chopperen en maaien.
• Uitgespoelde mineralen werden weer toegevoegd via het verspreiden van steenmeel.
• Bomen en struiken die zorgen voor een goede bodembuffering zijn aangeplant.

Deze herstelmaatregelen dragen samen nog vele jaren bij aan het duurzaam herstel van de biodiversiteit op de Lieropse Heide. Dat betekent kansen voor bijzondere en zeldzame soorten zoals de levendbarende hagedis, stekelbrem en allerlei vlinders.

Koesteren van flora en fauna
De stikstofproblematiek gaat ten koste van bomen en planten, die juist zo hard nodig zijn als voedselbron of voortplantingsplek voor vlinders, insecten, vogels en andere dieren. Om het tij te keren en de biodiversiteit te verhogen en versterken, is een gezonde bodem onmisbaar. Vandaar dat bodemherstel centraal stond in dit POP3-herstelproject.

Verspreiden van steenmeel
Steenmeel is een natuurproduct dat volop belangrijke mineralen bevat, zoals calcium en kalium. Deze stoffen komen langzaam vrij en dragen nog jaren bij aan het verbeteren van de bodem en daarmee het hele ecosysteem.

Aanplant bomen en struiken met rijk strooisel
Ook de aanplant van bomen en struiken met rijk-strooisel speelt een belangrijke rol bij het herstel. Hun voedingsrijke "rijk-strooisel" bladeren verbeteren de kwaliteit van de humus en verrijken daarmee de bodem. Daardoor nemen de negatieve effecten van bodemverzuring af en kan het hele systeem beter functioneren.

Een gezonde bodem zorgt voor meer structuur en variatie in de vegetatie waardoor de biodiversiteit zich weer kan gaan herstellen. Dit maakt het gebied weerbaarder tegen de nog steeds voortgaande deposities en de toekomstige veranderingen in klimaat.

In dit open gebied kun je moeilijk schuilen en de luchten zijn als een levensgroot schilderij. Het heidelandschap komt alleen voor in West-Europa. Onze verantwoordelijkheid voor de cultuurhistorie, het landschap en de soorten die er in voorkomen is dan ook groot. Staatsbosbeheer zorgt met veel toewijding voor het behoud en beheer van de Strabrechtse heide.

Blauwvleugelsprinkhaan
De blauwvleugelsprinkhaan is één van de vele bijzondere insecten die voorkomen op de Strabrechste heide. Deze sprinkhaan leeft onder meer op het stuifzand van De Galgenberg (centrale deel) en op korte vegetaties in de droge heide. Normaal is hij goed gecamoufleerd, maar zodra hij wegvliegt komen zijn blauwe achtervleugels te voorschijn.

Kempische heideschapen
Een herder met herdershonden en schaapskudde van 350 Kempische heideschapen van Stichting Het Kempische Heideschaap loopt over de heide en zorgt er voor dat de heide niet verandert in bos. Het Kempische heideschaap is specifiek aangepast aan de schrale en vaak harde levensomstandigheden op de heide.

Beuven
Met zijn 85 hectare is het Beuven, het grootste natuurlijke heideven van Nederland. Het is een ven dat voornamelijk door regenwater wordt gevoed. Vanwege de oppervlakte valt het zelden droog. In haar oevers groeit de zeldzame waterlobelia, vliegt de speerwaterjuffer en 'hoempt' de roerdomp. En houdt u van vogels? Dan kunt u uw hart ophalen in de vogelkijkhut.

Als we de Strabrechtse Heide verlaten om over te steken naar de Groote Heide rijden we een stuk over het Bels Lijntje. Vroeger een spoorlijn maar nu een fietspad.

Het "Bels" lijntje
Eind jaren 50 werd tussen Valkenswaard en Geldrop een spoorwegverbinding aangelegd als aansluiting tussen het "Bels" lijntje en het overige Nederlandse spoornet. Over het spoor werden vooral kolen uit de Belgische mijnen en hoogovenslakken uit Luxemburg (kunstmest) vervoerd.

In 1974 reed de laatste trein over het spoor. De verbinding was overbodig geworden door de komst van aardgas en wegtransport. In 1986 zijn de rails van het traject verwijderd. Tegenwoordig loopt over een groot deel van het voormalige traject een fietspad. De achtergebleven paaltjes herinneren nog aan de verdwenen spoorlijn.
 
De vorming van het Meerven
De aardkorst is in Brabant doorsneden door een aantal breuken. Het gebied tussen de twee belangrijkste breuken waarin tevens het Meerven is gelegen, heet de Roerdalslenk. 500.000 jaar geleden werd er in de Roerdalslenk fijnkorrelig materiaal afgezet door de Rijn en de Maas. Een belangrijk deel van deze afzettingen bestaat uit leem, dat als moeilijk doordringbare lagen vaak dicht aan de oppervlakte achterbleef.

11.000 jaar geleden, tijdens de laatste ijstijd, de vegetatie grotendeels waardoor er een soort poolwoestijn ontstond. Onder invloed van de wind was er verstuiving van fijn zand mogelijk. In het Meerven zijn tijdens deze periode lage delen in het terrein uitgestoven. Daar waar zich ondiepe leemlagen bevonden konden vennen ontstaan. Op andere plaatsen hoopte het zand zich op, waardoor er zandruggen ontstonden.

Het Meerven maakte begin vorige eeuw nog deel uit van de Groote heide. Dit was toen een heideterrein dat zich uitstrekte van Eindhoven tot over de Belgische grens. De heide werd voornamelijk gebruikt voor het houden van schaapskuddes en het verzamelen van strooisel, dat onder andere werd gebruikt voor de stallen.

Bij de introductie van kunstmest rond 1880 werd het mogelijk om grote stukken heide te ontginnen. Rond 1920 is er op grote schaal begonnen met de bebossing van de heide tijdens de werkverschaffing.

Vandaag de dag is er nog maar weinig over van de eens uitgestrekte Groote heide. Het beheer van de gemeente Heeze - Leende is er dan ook op gericht om het resterende stuk heide en haar vennen in stand te houden. In de afgelopen jaren zijn er kleinere bosjes en vliegdennen van de heide verwijderd, om het open karakter van het gebied te zijn er stukken geplagd om de vergraste heide weer in zijn oude staat te herstellen.

Natte natuurparel Groote Heide
Natuurgebied Groote Heide is een natte natuurparel. Natte natuurparels zijn waardevolle natuurgebieden in Noord-Brabant die voor hun ontwikkeling afhankelijk zijn van het plaatselijke grondwaterpeil.

Dit gebied was erg verdroogd. Hierdoor kon de natuur niet optimaal tot ontwikkeling komen. Daarom heeft Waterschap De Dommel samen met Brabants Landschap, Brabant Water en de gemeente Heeze-Leende de verdroging aangepakt.

Het aanpakken van verdroging
Om de grondwaterstand te verhogen en daarmee de verdroging tegen te gaan, is er in 2013 en 2014 een aantal maatregelen genomen. Zo is er ongeveer 50 hectare bos gekapt, is er geplagd en zijn er gronddammen en twee stuwtjes aangebracht. Ook is een voormalig landbouwperceel afgegraven. Door de optelsom van deze maatregelen stijgt de grondwaterstand en wordt de natuur minder droog. Hierdoor is natuurgebied Groote Heide nu een gevarieerder en aantrekkelijker natuurgebied.

Bos wordt (natte) heide
Waarom is er zoveel bos gekapt? In een bos bereikt een groot deel van het regenwater de bodem niet, met name in naaldbossen werken de bomen als een grote paraplu. De regendruppels blijven aan de naalden van de dennen hangen, waar het vervolgens verdampt.

Ook verbruiken naaldbomen via hun wortels het hele jaar door veel grondwater. Dit in tegenstelling tot loofbomen, die ruim vijf maanden geen blad hebben. Waar het naaldbos is gekapt komt een begroeiing van heide terug. Er verdampt veel minder water, waardoor de grondwaterstand stijgt.

Water langer vasthouden
In het gebied zijn vele gronddammen aangelegd. Door de aanleg van deze gronddammen stroomt het regen- en grondwater niet via de slootjes weg, maar blijft het langer in het natuurgebied. Ecoducten verbinden natuurgebieden Het aanpakken van de verdroging vergroot de mogelijkheden voor de natuur en sluit daarmee aan bij de aanleg van de twee ecoducten in 2013.

Dit zijn natuurbruggen over de Rijksweg A2 en de Valkenswaardseweg (N369), die een natuurlijke verbinding vormen tussen natuurgebieden Leenderbos, Valkenhorst en Groote Heide. De ecoducten zijn zodanig ingericht dat zoogdieren, amfibieën, insecten en vlinders die leven in heide, vennen en bos zich gemakkelijk, ongestoord en veilig kunnen verplaatsen. Op de ecoducten lopen er, parallel aan elkaar, meerdere natuurzones. Een zone met struweel geeft dekking aan grotere zoogdieren.

Daarnaast ligt een bloemrijke zone met heide die voor insecten de oversteek aantrekkelijk maakt. Ook is er speciaal voor amfibieën een natte zone met poelen. Aansluitend ligt een wal van boomstobben, waarin kleine dieren beschutting vinden.

Het landschap veranderd weer als we vanuit de Hei richting Gijzenrooi en Riel rijden.

Gijzenrooi: ouderwets boerenland dat ontroert
In het midden van Gijzenrooi ligt 'de Zegge', een moerasbos met elzen en zogenaamde 'klotputten', overblijfselen van het winnen van (natte) turf. Rond dit natste punt van het gebied liggen in kransvorm iets drogere graslanden met pinkster- en koekoeksbloemen.

En daar weer omheen, op de hoge, droge delen, liggen de eeuwenoude bolle akkers. Die worden hier biologisch beheerd. Naast granen en luzerne levert het ook een prachtig palet aan bloemen op. Dat trekt insecten én vogels aan. De laatste soortgroep vindt broed- en schuilgelegenheid in de heggen en houtsingels rond de akkers en graslanden.

Amfibieën
De vele poelen in het gebied staan borg voor maar liefst 9 soorten amfibieën. De bijzonderste is de knoflookpad die na decennia van afwezigheid in 2011 is geherintroduceerd.

Dit dier wordt internationaal met uitsterven bedreigd. Terwijl de volwassen dieren zich ingraven in rulle zandgrond, hebben de larven daar vlakbij voedselrijke poelen nodig: Een scherpe overgang die je niet vaak tegenkomt.

Heuveltje op, heuveltje af
Grenzend aan Gijzenrooi ligt een totaal ander landschap: De Stratumse Heide. Het zit vol heuveltjes. Dat komt omdat het vroeger stuifzand was, pas in de jaren '30 werd het bebost. Een gedeelte liet men ongemoeid en ontwikkelde zich tot hei. Vrij door het gebied dwalen Schotse Hooglanders die ons helpen om de heide open te houden.

Gezicht Riel
Riel is gelegen op een dekzandrug langs de Lakerloop,_een beekje dat in Tongelre uitmondt in de Dommel, bij Huize de Laak.

Rondom het relatief hooggelegen gehucht bevonden zich vanouds moerassen en heidevelden. De Gijzenrooise Zegge is als enige moeras nog in stand gebleven.

Door de aanleg van de Geldropseweg in 1840 werden zowel de Rielse Heide als een ven in dat gebied ontgonnen. Hierdoor ontstonden akkerlanden, weilanden en een moerasbosje, welke gelegen zijn tussen de Rielsedijk en de Daffabrieken aan de Geldropseweg.

Het gehucht Riel was één van de zes gehuchten van het dorp Zesgehuchten. Dit dorp viel onder de heerlijkheid Heeze, Leende en Zesgehuchten en maakte parochieel deel uit van Geldrop.

Tussen 1810 en 1921 was Zesgehuchten een zelfstandige gemeente. In 1921 vond een annexatie plaats door de gemeente Geldrop. Sinds 1975 valt Riel niet meer onder Geldrop, maar maakt het gehucht deel uit van de gemeente Eindhoven.

Het huidige gehucht Riel is ontstaan omstreeks de 13e eeuw. De eerste vermelding var Riel dateert van 1296. Nabij de Lakerloop stonden destijds twee hoeven die eigendom waren van het Geefhuis in Den Bosch.

Een instelling die zorgde voor de arme inwoners van Den Bosch. De pachtopbrengst van de hoeven in Riel was een inkomstenbron van deze organisatie. Tussen de beide Geefhuishoeven stond het huis van de rentmeester van het Geefhuis.

ln de 18-e eeuw werd dit pand gebruikt als jachthuis door Eindhovense notabelen. Het stond bekend als "het Speelhuis van Riel". De beide middeleeuwse hoeven en het Speelhuis zijn verdwenen, maar de oude gracht van het Speelhuis is nog goed herkenbaar.

Nabij de hoeven stond een kapel van Sint Antonius Abt. Deze is gebouwd aan hei einde van de 15e eeuw en herbouwd omstreeks 1520. Dit wijst mogelijk op een verwoesting van de kapel door troepen van de hertog van Gelre, die destijds deze omgeving onveilig maakten.

De kapel kwam in 1648 in handen van de protestanten. Het gebouwtje fungeerde enkele jaren als school, maar is daarna afgebroken. Vermoedelijk is de Rielsedijk in de 17e eeuw aangelegd. Aan weerszijden daarvan verrezen boerderijen en landarbeiderswoningen. Geleidelijk verschoof de bebouwing vanaf de kapel in de richting van de dijk.

Twee keer vond op Riel een grote brand plaats. Op 31 maart 1876 gingen vijf boerderijen in vlammen op. Het jaartal 1876 op een van de huidige boerderijen (Riel 2) verwijst hierna.

Op 12 april 1923 vond een brand plaats aan de zuidzijde van de Rielsedijk. Momenteel telt het gehucht nog een 18e-eeuvse boerderij (Riel 14) en enkele 19e-eeuwse panden (zoals Riel 13).

Deze boerderijen behoren tot het langgeveltype. Woonhuis, stal en deel bevinden zich hierbij naast elkaar onder één dak met de toegangen in de lange gevel die evenwijdig ligt aan de weg.

Het pand Riel 14 is gelegen naast een driehoekig perceel dat beplant is met eikenbomen. Vanouds was dit stuk grond langs de Lakerloop in bezit van de gemeente Zesgehuchten. In 1832 gebruikte de gemeente dit perceel al voor de aanplant van eikenbomen, die na verloop van tijd verkocht konden worden.

Ook aan weerszijden van Riel 14 groeiden voorheen eikenbomen die eigendom waren van de gemeente. Op de kaart van 1832 is dat nog goed te zien. In 1987 is Riel een dorpsgezicht geworden. OndankS de oprukkende bebouwing van Eindhoven en enkele nieuwe panden, ademt het gehucht Riel nog steeds de sfeer van het Brabantse platteland. In 1987 is Riel een beschermd dorpsgezicht geworden.

Mariakapel op Riel
De kapel is gewijd aan Onze Lieve Vrouw van de Zeven Smarten Dit kapelletje is in 2008 gerealiseerd door de bewoners van Riel conform het ontwerp van architect André de Bock. De historie laat zien dat er eeuwenlang een kapel heeft gestaan op Riel.

In 1487 kwam de eerst kapel tot stand langs het Kerkepad naar de kerk in Zesgehuchten. Deze werd in 1512 verwoest en in 1520 weer opgebouwd. In 1648 kwam de kapel in handen van de protestanten. Na enige tijd als schooltje in gebruik geweest te zijn geweest, werd de kapel in 1820 gesloopt. Omstreeks 1867 kwam er langs de Rielsedijk een kleine Mariakapel, die later weer verdween.

Met de realisatie van deze Mariakapel werd een vervolg gegeven aan de lange historie van een kapel op Riel. De kapel is op 13 september 2008 ingewijd door pater Paul Iruthayasamy, de toenmalige pastoor van parochie Pius X. Op diezelfde dag is deze plaquette onthuld door wethouder Mary Fiers.

We rijden door de Skandia wijk terug naar Kasteel Geldrop. Tijdens deze fietstocht van 39 km hebben we veel mooie natuur gezien. Het is mooi wonen met deze natuur om je heen.

Fiets ze.

Geraadpleegde websites:

• https://www.visitgeldropmierlo.nl/nl/wat-te-doen/ons-weefverleden/oprichting-tweka
• https://www.weverijmuseum.nl/

POI's

• `s Heerenven N51.4139 E5.6262
• Alternatieve Parkeerplaats 1 N51.4189 E5.6062
• Aternatieve parkeerplaats 2 N51.3962 E5.5888
• Baron z`n Hof N51.4248 E5.5581
• Bels lijntje N51.3793 E5.5468
• Beuven N51.4002 E5.6448
• De Strabrechtse Hoeve N51.4288 E5.6176
• De Stratumse Heide N51.4079 E5.5142
• Drooge Meerven N51.3753 E5.5292
• Galgenberg N51.4076 E5.6238
• Gijzenrooi N51.4106 E5.5255
• Groote Heide N51.3844 E5.5385
• Heidecafé d’n Vrije vogel N51.3985 E5.5898
• Horecaplein N51.4227 E5.5606
• Insectentuin N51.4244 E5.5575
• Kasteel Geldrop N51.4250 E5.5597
• Kasteel Heeze N51.3811 E5.5872
• Kasteelpark N51.4248 E5.5610
• Kinderboerderij Geldrop N51.4239 E5.5587
• Klein Huisven N51.3988 E5.5184
• Kranenmee N51.4080 E5.6352
• Lieropse Heide N51.4096 E5.6521
• Mariakapel N51.4236 E5.5231
• Molenheide N51.4260 E5.5974
• Oude Tweka fabriek N51.4271 E5.5666
• Pastoorke van Moorsel N51.4148 E5.6539
• Picknick tafel N51.3770 E5.5274
• Riel N51.4229 E5.5234
• Start/finish/parkeerplaats N51.4259 E5.5574
• Starven N51.4014 E5.6584
• Strabrechtse heide N51.4081 E5.6121
• Tapperij De Zwaan N51.3829 E5.5806
• Terras Kasteelhoeve (Restaurant) N51.4252 E5.5579
• Vogelkijkhut N51.4019 E5.6492
• Vogelkijkwand N51.4032 E5.6463
• Waschven N51.4008 E5.6162
• Weverijmuseum N51.4223 E5.5637