Na een goede nachtrust bij B&B de Hoenderik vertrekken we voor een wandeling rond de Linge.

Buiten staat een andere groep wandelaars. Die zijn bezig met het lopen van de Lingeroute. Een gezellige groep dames waarmee we gisteravond gezellig hebben zitten praten. Eén van de dames had een GPS bij zich, maar de bediening was nog niet helemaal duidelijk. Na wat uitleg van onze kant hopen we dat er vandaag geen problemen zijn geweest. 

Gisteren hebben we een leuke GPS workshop gegeven bij de Hoenderik, vandaag gaan we wandelen.

Toen we op pad gingen was het nog vrij rustig. De dagjestoeristen waren nog niet gearriveerd. Dat komt goed uit want we maken gebruik van smalle dijkweggetjes waar al het verkeer overheen moet. In het eerste deel van de wandeling hoeven we niet over de dijk te lopen. We kunnen door het gras langs de Linge lopen. Maar boven vanaf de dijk is het uitzicht mooier. En we zien vele mooie vergezichten onderweg. Het is genieten van het begin tot het einde.

We lopen langs de Appeldijk richting Heerlijkheid Mariënwaerdt. De appelbomen beginnen te bloeien. We zien vogels en zelfs een ooievaar op zijn nest. Een oude auto komt rustig langsgereden.

In de verte staat een molen die we tijdens de wandeling nog meer gaan tegenkomen. Wat heb je hier  prachtige vergezichten. We maken de ene foto na de andere, thuis zoeken we mooiste uit voor een ruimte foto-serie.

Boerderij de Hooghe Sluys
Deze boerderij wordt als in 1612 genoemd. Pachter was toen Jan Jacobsz. van Ophemert. Hij bezat ruim 56 morgen land (een Gelderse morgen = 3180 m2). Op 23 morgen groeide winter en zomerkoren. De hoeve dankt haar naam aan een sluis, waardoor het Mariënweerdse Veld uitwaaierde op de Linge.

Dichtbij het huis stroomt een wetering, waarlangs een windmolen het polderwater al in de 16de eeuw uitmaalde. De hoeve ligt op een hoogte tegen de Lingedijk. Een hoge ruimte in het bedrijfsgedeelte stond vroeger bekend als de Kippenkamer. Naar verluidt, omdat hiet het pluimvee werd ondergebracht bij watersnood.

Op het lage deel van het erf torent een schuurberg waarin het hooi of koren buiten bereik van het overstromingswater lag.

We gaan van de weg af, nemen een kijkje bij de Linge en lopen de natuur in. Het is zo rustig dat een roedel reeën verschillende keren het pad voor ons oversteekt. Maar dat gaat zo snel dat het moeilijk is om ze op de foto te zetten.

Heerlijkheid Mariënwaerdt
De beschreven geschiedenis van de heerlijkheid Mariënwaerdt voert terug naar 1129, naar de stichting van de abdij Mariënweerd. In de eeuwen die volgden werd Marienweerd geteisterd door overstromingen en plunderende legerbendes. Na een laatste, mislukte poging om de abdij nieuw leven in te blazen, verkreeg de Gelderse overheid het eigendomsrecht. Met de bedoeling de gronden te verkopen, werd het gebied in 1664 in kaart gebracht.

De contouren zijn sedertdien vrijwel onveranderd gebleven. De lager gelegen gronden stonden 9 maanden van het jaar onder water en landeigenaren toonden alleen belangstelling voor de waardevolle, hoger gelegen gronden.

Om de koop aantrekkelijker te maken, werd het gebied in 1703 tot 'hoge heerlijkheid" verheven. Het duurde nog tot 1734 voordat Otto graaf van Bylandt het landgoed aankocht.

Omstreeks 1790 werd een begin gemaakt met de bouw van het "Huis Mariënwaerdt" dat verrees op de fundamenten van de abdij. De Notenlaan werd in 1323 aangeplant als een oprijlaan met aan weerszijden een dubbele rij walnotenbomen en is een zeldzaam verschijnsel in Nederland. Om die reden heeft de Bomenstichting de walnoten-oprijlaan als een geheel opgenomen in het Register van Monumentale Bomen.

Het valt op dat de mensen die we onderweg tegenkomen zeer vriendelijk zijn. We maken hier een daar een praatje en bijna altijd worden we begroet, zelfs als het drukker wordt. We kijken even naar het voetveer die u kunt gebruiken om de route te verkorten. We staan even bij de Linge te kijken als het veer al onze kant op wil gaan varen. Dat is niet nodig, we gaan lopend via Beesd.

De Zorgimkerij
Deze speciale imkerij gevestigd op Landgoed Mariënwaerdt in Beesd en is een dagbestedingsproject van Prezzent. De medewerkers van Prezzent bieden begeleiding, wonen en dagbesteding aan mensen met een (licht) verstandelijke beperking. Natuurlijk staan ieders persoonlijke wensen en mogelijkheden daarbij voorop!

Op de imkerij zorgen onze cliënten voor de bijen, de imkerij en de drachtplantentuin. We verkopen honingproducten en waskaarsen (die de deelnemers zelf maken), en vanaf april 2011 verzorgen we workshops en kinderfeestjes. De Zorgimkerij is een bijzondere plek, zowel voor onze cliënten als voor bezoekers.

Bij Beesd steken we de Linge over. Langs ons raast het verkeer van de A2 langs. Maar door de geluidsschermen hebben we geen last van het autoverkeer. De A2 is hier onlangs verbreed en daarbij is meteen de geluidsisolatie aangepast. En met succes.

Dan gaat de route verder naar het dorpje Enspijk. De weg er naar toe is schilderachtig, zeker nu de bloesem in bloei staat. Aan het begin van het dorp staat een bord.

Enspijk
zo kort nabij waar auto's razen vindt u hier oase van rust.
verwacht in dit dorp geen grootse spektakels,
uitbundige bedrijvigheid,
de drukte van alledag,
het mooie geluid van de stilte zal u verbazen.
als u goed kijkt zult u veel vinden,
de prachtige natuur, het monumentale kerkgebouw......

..... in de zomer het voetveer
naar Het bos van de baron en 's winters
de ijsbaan waar we trots op zijn
wellicht allemaal klein, maar het zijn wel
die dingen die ons hier binden.

We maken een rondje door het kleine en schilderachtige dorpje. De dienst in de kerk is net afgelopen en we kunnen nog net een blik in de kerk werpen voordat de deur op slot gaat.

N.H. KERK Enspijk
Driebeukige pseudobasiliek; grotendeels uit de 15de eeuw. De noorderzijbeuk is langs de noordzijde van de toren doorgetrokken. De koorkap, is aan de binnenzijde met keperversieringen beschilderd. Laat-15de-eeuwse toren met tegen de zuidzijde een traptoren.

Herdenkingsmonument
Verleden tijd, een gezicht,
plotseling ruw weg weggevaagd.
Toen, de stille leegte,
moeilijk om los te laten.
Vandaag en morgen,
de herinnering, het herdenken,
omdat wij niet vergeten.

We maken het rondje af en gaan richting het voetveer. Ook aan deze kant van de Linge nemen we even een kijkje bij het water. Het gaat er allemaal gemoedelijk aan toen.

Volgens de website www.voetveren.nl vaar het veer van 1 april t/m 30 sept, dagelijks van 9:30 uur - 17:30 uur. LET OP: Vaart niet als er meer dan 70 % kans op regen is.

Naast de veer was er ook een flinke schommel. Lekker om even uit te blazen.

Dan lopen we weer verder langs de Appeldijk. Aan de overkant liepen we ook al over de Appeldijk. Een veelvoorkomende naam hier.

Linge
De Linge is een rivier die in de Betuwe van Doornenburg tot Gorinchem stroomt. Met 108 km is het de langste geheel Nederlandse rivier. Grote delen van de Linge zijn niet bevaarbaar voor gemotoriseerde schepen. De gemeenten Lingewaard en Lingewaal ontlenen hun naam aan de Linge.

De rivier en de directe omgeving trekken veel toerisme, onder meer vanwege de fruitboomgaarden langs de Linge en de mogelijkheid tot kanovaren tussen Geldermalsen en Leerdam. Op dit traject slingert de rivier zich tussen de dijken door en is gezien de minimale scheepvaart en stroom, geschikt voor waterrecreatie.

Een andere toeristische attractie in de omgeving is het Uilen- en Dierenpark De Paay, nabij Beesd.

Het stuk tussen Zetten en Elst (Gelderland) is daarentegen weinig meer dan een kaarsrecht kanaal. De Linge is boven Zoelen een "kunstmatige" rivier, de inlaat bij Doornenburg (uit het Pannerdensch Kanaal) is gecontroleerd.

Ondanks alle, in de loop der eeuwen aangebrachte veranderingen is de Linge tussen Zoelen en Gorinchem van oorsprong een natuurlijke waterloop, die tot in de 14e eeuw vanuit de Waal bij Tiel werd gevoed ("Dode Linge").

In 1304 werd de Linge echter in Tiel afgedamd, nadat zij twee jaar eerder in Gorinchem waarschijnlijk ernstige wateroverlast had veroorzaakt. De kruising met het Amsterdam-Rijnkanaal is ook opmerkelijk: hier verdwijnt de rivier onder het kanaal.

Het Lingepad volgt het gedeelte van de Linge langs Acquoy en Rhenoy. Bron Wikipedia.

Dan komen we bij het mooiste gedeelte van de wandeling. Het pitoreske uitzicht op Molen de Vlinder. Meerdere mensen staan te fotograferen.

Molen de Vlinder
De molen De Vlinder is een in 1913 langs de Linge gebouwde windmolen op de plaats van de afgebrande wipkorenmolen. De molen staat in Deil aan de Appeldijk 4, in de Nederlandse provincie Gelderland.

De molen is een ronde bakstenen korenmolen van het type stellingmolen met 2 koppel maalstenen elk met een doorsnede van 140 cm. Het ene koppel bestaat uit zogenaamde blauwe stenen en het andere koppel uit kunststenen.De wiekenvorm is Oudhollands en de vlucht 20 meter. Het gevlucht wordt op de wind gezet met behulp van een kruilier. De houten, met dakleer gedekte kap van de molen is voorzien van een zogenaamd Engels kruiwerk.

De Vlaamse vang is voorzien van een vangstok. De bovenas uit 1855 is van gietijzer. De as wordt gesmeerd met reuzel. De kammen (tanden) op de wielen en de rondselstaven worden elk jaar met bijenwas behandeld.De in 1931 afgebrande molen is in datzelfde jaar hersteld en gerestaureerd in 1967, 1975 en 2001/2002. In 1931 is de huidige bovenas in de molen geplaatst. In 1975 zijn de wieken voorzien van nieuwe stalen roeden.

De molen wordt nog gebruikt voor het malen van graan. Het opluien (ophijsen) van het maalgoed gebeurt met een sleepluiwerk. Meer informatie kunt u vinden op http://nl.wikipedia.org/wiki/De_Vlinder.

We slingeren verder richting het dorpje Deil waar we van een lunch gaan genieten.

Deil
Deil is een dorp en voormalige gemeente in de Nederlandse provincie Gelderland. De plaats telt circa 2150 inwoners, sinds 1978 maakt Deil onderdeel uit van de gemeente Geldermalsen. De plaats is met name bekend vanwege het gelijknamige knooppunt Deil.

Voor het eerst wordt in 1148, maar vermoedelijk al in 978, gewag gemaakt van landerijen te "Daile". In oude geschriften wordt het dorp gespeld als Daile, Deile, Dilee, Deijl, Deil en Deyl. Vroeger stonden er in Deil zeven "kastelen": Bulckestein, Frissestein, Gerestein, Palmestein, Ringelestein, Reynestein en Schorestein. Eigenlijk waren het meer versterkte huizen, waarin invloedrijke figuren uit dit dorp woonden. Geen van deze kastelen is bewaard gebleven (alleen van Palmestein resteert nog de slotgracht), ze leven allen voort in Deilse straatnamen.

Dan komen we weer in de bewoonde wereld. We lopen langs de buitenrand van Geldermalsen waar we gebruik maken van het station om de spoorlijn Utrecht-Den Bosch over te steken.

Bij het station zien we modern en oud bij elkaar staan. Of het mooi is dat mag u zelf bepalen.

We steken de Linge weer over via de spoorbrug waarlangs een fietspad is gemaakt. Aan de overkant zien we een fraai terras. Aan de drukte te zien is het prima plaats om even te verblijven. Dan lopen we Tricht in.

Tricht
Tricht is een dorp in de gemeente Geldermalsen in de Nederlandse provincie Gelderland. Het is gelegen aan het riviertje de Linge. Op 1 januari 2006 telde Tricht 2258 inwoners.

De kerk in Tricht is ontstaan uit een kapel, die binnen de parochie van Buurmalsen werd gesticht in het jaar 1315.

In 1389 werd de kapel, die aan St. Pieter was gewijd, tot parochiekerk verheven.

Wat verder op komen we een informatiebordje tegen met de volgende tekst:

Grootschalig natuurgeweld,
zien het vaak elders gebeuren.
Tocht ontkwam in 1967 ook dit dorp daar niet aan.
Een windhoos trok rond, huizen stortten in
en bomen braken als luciferhoutjes.
Ook vielen er enkele doden te betreuren.
Een tragisch voorval, toegevoegd aan een rijke historie,
lang en soms uniek.
Zij voert langs edelen op 'Crayestein',
De heren van 'REYGERSVOORT', strijd tegen napoleon
en een echte watersnoodramp, maar vertelt ons ook
over 'Fortuna', een Stoom-Bierbrouwerij en IJsfabriek.

Het laatste stukje dijk is schitterend maar wel druk. De dagjes toeristen zijn massaal aanwezig. Gelukkig wordt er langzaam gereden en krijgt iedereen de ruimte die hij/zij nodig heeft.

Dan komen we weer terug bij B&B de Hoenderik. Op het terras is het lekker druk. Veel fietsers en wandelaars strijken hier neer. De lekkere stukken appeltaart zijn bijna niet aan te slepen.Ook binnen is het druk in de winkel.

Wij lezen nog even een boek op het terras voor de B&B waar het heerlijk rustig is. Dan pakken we de spullen weer in en rijden richting huis. Dit was een zeer geslaagd weekend.

Verlenging
Naast de route van 16 km is er ook een verlenging via Beesd van 21 km. De foto's aan het einde van de foto-serie laten zien dat Beesd een fraai plaatsje is. Zeker aan de zuidkant.

Beesd
Beesd is een dorp in de gemeente Geldermalsen in de Nederlandse provincie Gelderland. Op 1 januari 2008 telde Beesd 3.609 inwoners. Na het dorp Geldermalsen en het dorp Meteren is Beesd de grootste kern in de gemeente.

Beesd (Bisde/Beest) wordt voor het eerst genoemd in de stichtingsoorkonde van de abdij Mariënweerd in het jaar 1129, waarin goederen onder andere te Beesd aan de abdij worden geschonken. Sinds 1414 vormde Beesd, samen met Rhenoy, een klein Gelders ambt. In 1427 kreeg het een apart landsrecht. Dit betekende dat Beesd zelf rechten mocht uitspreken.

Tot 1 januari 1978 was Beesd een zelfstandige gemeente. Op die datum zijn Beesd, Buurmalsen, Deil en Geldermalsen samengevoegd tot de huidige status, de gemeente Geldermalsen.

Op 31 januari 1995 werden de inwoners van Beesd verplicht geëvacueerd vanwege de gevaarlijk hoge waterstand van de Maas en de Waal.

N. H. kerk Beesd
Opgravingen tijdens de restauratie in 2000 hebben aangetoond dat er al in de twaalfde eeuw een (tufstenen) kerk stond.Daarna ontstond door uitbreiding een zgn. 'halle-kerk' welke in de zestiende eeuw zijn grootste omvang had.

In het muurwerk van de huidige zaalkerk, die dateert uit 1825, zijn veel restanten opgenomen van de middeleeuwse kerk, die gewijd was aan Petrus (Sint Pieter). De zuidzijde (Voorstraat-kant) toont de oorspronkelijke buitenmuur en vensterindeling. In het plaveisel zijn met 'moppen' de oude steunberen zichtbaar gemaakt en aan de noordzijde zien we de contouren van de oude buitenmuur in de bestrating.

In de huidige noordmuur zijn een vijftal oorspronkelijke pilaren opgenomen welke deel uitmaakten van de oude kerk. Het koor aan de oostkant verdween in 1825 en maakte plaats voor een ingangsportaal. Ter plaatse verrees in 1960 het verenigingsgebouw van architect H.A. Pothoven.

Toren N.H. Kerk
De toren is in verschillende perioden ontstaan. De onderste geleding wordt gedateerd tussen 1500-1525 en heeft invloeden van de Kempense gotiek. De tweede geleding is rijker gedecoreerd en ontstaan rond 1550.

Opvallend zijn de 'speklagen' van mergelsteen. Er waren aanzetten tot een derde geleding; 'de lantaarn', maar deze werd niet gerealiseerd.

In de toren hangt een luidklok met in gotische letters het opschrift: Sanctus Petrus * Vocor * Anno * Dni MCCCCLXVIII Johs * Et * Wilhelmus * Hoerken * Fres Me * Fecert. Dit betekent: "Heilige Petrus, word ik genoemd' Anno Domini 1468. Johannes en Wilhelmus Hoerken hebben mij vervaardigd."

In 1882 is de toren geschikt gemaakt voor (tijdelijke) bewoning van slachtoffers van de overstromingen.

Geraadpleegde websites:

• http://www.dehoenderik-tricht.nl/index.html
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Linge_(rivier)
• http://nl.wikipedia.org/wiki/De_Vlinder
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Tricht
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Beesd

POI's

• A2 N51.8908 E5.1981
  
• Alternatieve parkeerplaats N51.8877 E5.2215
  
• Appeldijk N51.8857 E5.2199
  
• Beesd N51.8888 E5.1915
  
• Boerderij de Hooghe Sluys N51.8958 E5.2269
  
• Deil N51.8845 E5.2452
  
• Enspijk/kerk N51.8837 E5.2118
  
• Inundatiebank N51.9162 E5.2189
  
• Landgoed Heerlijkheid Marienwaerdt N51.8936 E5.2105
  
• Linge N51.8868 E5.2095
  
• Molen de Vlinder N51.8877 E5.2263
  
• Molen de Vrijheid N51.8837 E5.1989
  
• Pannenkoekhuis de Stapelbakker N51.8953 E5.2003
  
• Pontje N51.8868 E5.2134
  
• Poort Heerlijkheid Marienwaerdt N51.8950 E5.2027
  
• Restaurant 1 N51.8871 E5.2431
  
• Restaurant 2 N51.8885 E5.2701
  
• Start/finish/parkeerplaats/B&B de Hoenderink N51.8923 E5.2486
  
• Tricht N51.8906 E5.2719
  
• Uitzicht op de Linge N51.8931 E5.2274
  
• Verschillende bankjes N51.8875 E5.2169
  
• Waardsche Blok N51.8933 E5.2313
  
• Waardse Blok N51.8933 E5.2313
  
• Zorg Imkerij N51.8900 E5.2011