In maart 2012 waren we te gast bij Vakantieparadijs Heidehof. De Nederlandse eigenaren Ron en Gerdine Snijder hadden ons uitgenodigd om een aantal mooie wandelingen in de omgeving van heidehof op GPS te zetten. Zie ook ons sfeerverslag.

Vandaag mochten we zelf op pad. Ronald liep mee met onze collega Arnold en Leonoor. Deze keer gingen we het Belgische gedeelte tot aan het dorpje Rochenrath verkennen. Helaas was van het mooie weer van gisteren niets meer over. Maar in de bossen hadden we weinig last van de stevige wind die vandaag waaide.

Mooie, ruime paden, hier en daar afgewisseld door een smaller pad. Een gedeelte van de paden is zelfs verhard. Het maximale hoogteverschil is 85 meter, en nergens gaat het steil omhoog of omlaag. Een heerlijke wandeling.

Voordat we echt op pad gaan nemen we nog even een kijkje bij de vijver en aaien we de twee biggetjes die nieuwsgierig komen aangesnuffeld.

In de bossen kunnen we niet alle paden nemen. Om het wild te beschermen zijn ze veelal verboden terrein voor mountainbikers en nordic walkers. Omdat we eigenlijk geen verschil weten tussen gewone wandelaar en nordic walkers nemen we aan dat men hier liever helemaal geen wandelaar ziet. Die paden nemen we dus niet.

Holzwarche
Het natuurreservaat van de Holzwarche tussen Rocherath en de Duitse grens. De bronnen van dit riviertje liggen nabij Losheimergraben, op een plateau van 660 meter waar ook de Kyll en enkele bronbeken van de Our ontspringen.

De Holzwarche stroomt eerst in noordelijke richting tot ongeveer bij de Enkelberger Mühle en daarna in westelijeke richting verder tot het stuwmeer van Bütgenbach. In een verder traject draagt het riviertje overigens de naam "Warche" en is dan voor veel mensen veel bekender dan de bovenloop.

Het dal van de Holzwarche werd in vroeger tijden gebruikt als hooiland. In het vroege voorjaar, tijdens het smelten van de sneeuw, leidde men het smeltwater door smalle irrigatiekanaaltjes (de zogenaamde Flüxgräben). Deze werden op regelmatige afstand afgedamd en het smeltwater, met daarin allerlei zwevende humusdeeltjes, stroomde over de weiden. Hierdoor werden de weilanden bemest.

In de zomermaanden, rond eind juni, maaide men de weilanden en bracht het hooi naar de boerderijen. Daar werd het als voer voor de koeien gebruikt. In deze zogenaamde "Flüxwiesen" kreeg door dit extensieve gebruik de natuur alle kans en er ontwikkelde zich een rijke flora en fauna.

Toen dit hooien rond 1950 niet meer rendabel was, verruigden de hooiweiden steeds meer. Vanaf 1970 begon men ook met aanleggen van kerstboomplantages op de voormalige hooiweiden. Dit betekende het einde van de rijke mix van planten en dieren in deze gebieden.

Gelukkig zagen de natuurbeschermers van de BNVS dit en begonnen vanaf 1978 met het opkopen van percelen in het dal. Tot 1992 werden op deze manier 35 hectare hooiland gered en men sloot ook een pachtcontract af op 200 kleine percelen.

Door het beheer weer volgens oude traditie op te pakken, dat betekent dus hooien in de zomer, keerde de flora en fauna langzaam weer terug. Rond 2000 begon men ook met het weghalen van de sparren op de dalbodem, zodat de natuur de verloren gebied kan herkoloniseren. In 2008 was het beschermde gebied al gegroeid tot 75 hectare. (http://www.eifelnatur.de)

Het is rustig in deze bossen. We komen geen andere wandelaars tegen. Een boswachter passeert ons in de auto. We zwaaien even naar elkaar. Onderweg zien we regelmatig een uitkijkpunt. Waarschijnlijk om wild te spotten of te schieten. Want hier en daar komen we ook een jachthut tegen. Sommige van deze hutten lijken meer op complete woningen.

Zoals verwacht werd er in deze bossen veel gesmokkeld. We kennen de verhalen van vrouwen die onder hun rokken boter smokkelende en dan door de gendarmerie vlak voor een hete kachel werden gezet. Als snel vielen deze vrouwen door de mand als de boter langs hun benen kwam gelopen.

Smokkelen
In de jaren na de Tweede Wereldoorlog vormde de Eifel, en dan met name de grenstreek tussen België en Duitsland, het toneel voor een uitgebreide smokkelhandel. Met het smokkelen van met name koffie en sigaretten vulden de inwoners hun schamele inkomen aan. Te voet, per fiets, auto, spoor en soms zelfs met gepantserde auto 's werd de smokkelwaar vanuit België over de grens gebracht. In lompen gehulde kinderen zwierven in het grensgebied rond om naar eten te bedelen. Ook zij werden ingezet om smokkelwaar mee te nemen.

In het dorpje Schmidt zorgde de smokkelhandel voor een aanzienlijke bijdrage aan de herbouw van de tijdens de oorlog verwoeste Sint-Hubertuskerk.

De pastoor van Schmidt hoopte dat als een smokkelaar weer eens in angst had gezeten tijdens zijn nachtelijke tocht en god om hulp had gevraagd, hij als dank een deel van het verdiende bedrag aan de kerk aanbood. Hij predikte eens: "„Ich bete Nacht für Nacht dafür, dass ihr nicht erwischt werdet, und ihr habt nichts für den Wiederaufbau unserer Kirche übrig." De kerk kreeg daarom ook de bijnaam "Sankt Mokka".

Rond de jaren vijftig van de twintigste eeuw was de bloeitijd van de koffiesmokkel aan de Duits- Belgische grens. De moeilijk te bewaken boswegen tussen Höfen en Rocherath waren ideaal om te smokkelen en dus werd hier een stabiele, stevig in de bodem verankerde barrière opgesteld. Deze bestond uit ijzeren balken en hield in ieder geval de gemotoriseerde smokkelaars tegen.

Toch wisten smokkelaars deze barrière te omzeilen. Ze reden met een veewagen tot aan de ijzeren staven en lieten de brug waarmee normaal het vee de wagen verlaat over de balken zakken. Daarop lieten ze een kleine personenauto volgeladen met koffie uit de wagen aan de andere kant van de grens uit de wagen rijden. (http://www.eifelnatur.de)

We lopen hier door het Duitse gedeelte van België. Dat is te merken aan alle bordjes die we onderweg tegenkomen. Het vertalen van dit Duits valt nog niet mee, het is soms echt puzzelen geblazen.

Alsjeblieft!
Alsjeblieft! Loop niet zomaar door het bos rond met veel lawaai, waarom zijn er anders veilige routes? Denk aan het wild en de omgeving. Tegelijkertijd vraag ik aan u: neem je hond aan de riem! Verschrikkelijk is de macht van het vuur, ben daarom voorzichting met lucifers of vuur! Etensafval, glas, papier, laat dit niet hier achter. In deze natuurlijke omgeving, past geen afval of andere vervuiling.

Bedankt, Jachtvereniging Jansbach

We hebben het ene bordje nog niet helemaal kunnen vertalen of we komen al weer bij een ander bordje. Deze keer het gebed van het wild. En natuurlijk ook in pittig Duits.

Gebed van het wild
Och mens, je komt in dit gebied, vergeet ons dan niet, we leven hier. Ben blij en dankbaar dat we er zijn, laat ons in vrede en rust leven. Wij smeken u, ben erop bedacht, u bent de dag, laat ons de nacht. Daarom verlaat het bos als de zon ondergaat, ook u. Kom niet zo vroeg in de ochtend hier, anders verstoor je ons en de omgeving. Van het ochtendgloren tot in de vroege ochtend moeten we voor ons voedsel zorgen. Klein is ons paradijs, dat dankzij de technolgie over bleef. Laat ons het struikgewas - blijf zelf op de paden. Zo kom je ons een beetje tegemoet.

Dank u voor uw begrip, het wild en ook pachters.

Dan nemen we verharde weg richting Rocherath. We zijn op zoek naar een mogelijkheid om even te zitten en kop koffie te drinken. Dat valt tegen, de enige horecagelegenheid die we in het dorp tegenkomen is gesloten. We besluiten onze lunch te nuttigen in een afgesloten bushokje waar we even kunnen uitblazen op een bankje. Zo is het ook wel gezellig.

Rocherath
Rocherath vormt met Krinkelt een “tweeling gemeente”. Hiervan is Krinkelt de oudste gemeente die al in de 9-de eeuw gesticht werd. Toen in de 14 de eeuw in heel Europa de pest uitbrak ontstond een nieuw dorp.

Het kreeg de naam Rocherath als dank aan de heilige Rochus van Montpellier. Deze heilige vertrok van Montpellier naar Rome en genas onderweg zieken, bij voorkeur pestlijders. Hij is daarom de patroon tegen pest en besmettelijke ziekten.

In de middeleeuwen moesten de bewoners van Rocherath – Krinkelt frontdiensten uitvoeren voor het kasteel van Bütgenbach. In 1689 werd het kasteel door Franse troepen vernietigd. De bewoners van de dorpen maakte hierna tot ongeveer 1795 deel uit van het "leen" Sankt-Vith dat deel uitmaakte van het Hertogendom Luxemburg.

Hierna volgde 20 jaar van afhankelijkheid van Frankrijk waarbij het tot het department Ourthe hoorde. Na het congres van Wenen werden de dorpen toegewezen aan Pruisen wat toen een koninkrijk was. Hierdoor werd het in 1871 deel van Duitsland.

Na de eerste wereldoorlog werd Rocherath - Krinkelt deel van België. Dit was onderdeel van de herstelbetalingen die overeen gekomen waren door het Verdrag van Versailles.

Door de tweede wereldoorlog kwamen de dorpen voor ruim 4 jaar opnieuw in Duitse handen. Van begin september 1944 veroverde de Belgische overheid het gebied terug van de Duitsers. Maar door het Ardennenoffisief keerde de oorlog weer even terug in dit gebied en werd er veel schade aan de dorpen aangericht.

Hierna volgde een periode van wederopbouw gevolgd door een hogere welvaart. De dorpen kende een sterk verenigingsleven en op de scholen werd tweetalig onderwijs gegeven. De dorpen groeiden uit tot ongeveer 920 inwoners.

Tussen 1922-1940 en 1944-1976 vomden Rocherath - Krinkelt een zelfstandige gemeente. In de overige jaren werd het bestuurd vanaf het nabijgelegen Büllingen.

Rocherath is de hoogstgelegen deelgemeente van België en is gelegen in het Duitstalige gedeelte van België.

In het centrum komen we een aantal gedenkstenen tegen. Eentje is een eerbetoon en herinnering aan de mannen van de US Second Infantry Division die hier en in deze streek vochten en in december 1044 hun leven voor vrijheid en vrede hebben opgeofferd.

De tweede geeft aan: dit momument werd opgericht ter ere van de leden van de 99th Infantry Division en bijbehorende eenheden die dapper streden en van hen die stierven voor de onafhankelijkheid en in de naam van de vrijheid tijdens Wereldoorlog II in Europa. Het is een gedenkteken dat steeds aan hun diensten voor de mensheid zal herinneren.

De Duitstalige Gemeenschap
De Duitstalige Gemeenschap is de kleinste van de drie gemeenschappen in de federale staatsstructuur van België. Ze wordt ook vaak als "Duitstalige Gemeenschap van België" omschreven (Duits: Deutschsprachige Gemeinschaft Belgiens), vooral in contacten met het buitenland. Het gebied beslaat deels de Oostkantons welke Duitsland na de Vrede van Versailles in 1919 moest afstaan als oorlogsreparatie.

De Duitstalige Gemeenschap bevindt zich in het uiterste oosten van België, tegen de Duitse grens. Dit gebied wordt ook wel de Belgische Eifel genoemd omdat het een soort overgangsgebied is tussen de Eifel, en de Ardennen waartoe het eigenlijk wordt gerekend. Zowel de raad als de regering van de Duitstalige Gemeenschap zijn gevestigd in Eupen.

Door de bossen gaan we weer terug. We zien een vos wegschieten en er komen een drietal reeën over het pad gesprongen. Het valt niet mee om die goed op de foto te krijgen.

Dan komen we bij Heidehof aan waar we moe en voldaan onze koffers gaan pakken. De terugreis staat weer voor de deur.  Maar graag komen we hier nog een keertje terug, om verder te genieten van de fraaie natuur en de gastvrijheid.

Hoogteprofiel

Het profiel laat zien dat het een glooiende wandeling is. Nergens hoeft stijl geklommen of gedaald worden, maar het gaat geregeld gestaag omhoog of omlaag. Het maximale hoogteverschil is ongeveer 85 meter.

Geraadpleegde websites:

• http://www.eifelnatur.de/Niederl%E4ndisch/Seiten/NSG%20Holzwarche.html
• http://www.eifelnatur.de/Niederl%E4ndisch/Seiten/Smokkel.html
• http://www.heidehof-eifel.nl
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Duitstalige_Gemeenschap

POI's

• Dreiherrn Staatswald N50.4484 E6.3627
• Gedenksteen Ardennen offensief N50.4519 E6.3751
• Graf N50.4347 E6.3361
• Holzwarche N50.4294 E6.3396
• Jagershut N50.4355 E6.3559
• Mariabeeldje N50.4468 E6.3508
• Monument N50.4319 E6.2964
• Narcissenwiese N50.4548 E6.3588
• Olafthal N50.4577 E6.3472
• Rocherath N50.4339 E6.2972
• Start/finish/Vakantieparadijs Heidehof N50.4386 E6.3791
• Wildgebed N50.4249 E6.3480